علامت اختصاری انواع تیرآهن تولید داخل
دسترسی سریع به محتوای مقاله
شباهت زیاد تیرآهن‌های موجود در بازار ممکن است باعث سردرگمی خریداران شود. این مقاطع با اینکه کاربردهای مشابهی دارند اما در برخی جزئیات و پارامترها مانند شکل ظاهری، ساختار جان و بال، میزان استحکام و وزن با یکدیگر تفاوت دارند و اگر کسی از این تفاوت‌ها اطلاعی نداشته باشد، به‌راحتی دچار اشتباه شده و محصول اشتباهی را خریداری می‌کند. در این صورت تبعاتی ازجمله زمان‌بر شدن روند مرجوع کردن کالا که عقب افتادن زمان تکمیل پروژه را به دنبال دارد و نیز در برخی مواقع هدر رفت سرمایه و بودجه در انتظار خریداران خواهد بود. بنابراین، لازم است قبل از ثبت سفارش و خرید تیرآهن حتماً با انواع استاندارد تیرآهن و نیز علامت اختصاری تیرآهن آشنا شوید.
اهمیت شناخت استانداردهای تیرآهن
برای اینکه بتوانید بهترین نوع تیرآهن را متناسب با الزامات طراحی پروژه خود بیابید، لازم است تا با اصطلاحات تخصصی نام‌گذاری تیرآهن‌ها که همان استانداردهای تیرآهن هستند، آشنا شوید. به‌عنوان‌مثال، اگر در نقشه‌های طراحی پروژه شما استفاده از تیرآهن‌های IPE و IPB ذکر شده باشد، منظور کدام نوع تیرآهن‌ها است؟ آیا در بازار می‌توان این تیرها را با چنین عناوینی یافت یا اینکه اصطلاحات بازاری آن‌ها متفاوت است؟
تیرآهن‌ها پرمصرف‌ترین مقاطع فولادی در ساخت سازه‌های فولادی از ساختمان‌های اسکلت فلزی گرفته تا ساخت سوله با تیرآهن و... هستند. این مقاطع از دو بخش اصلی تحت عنوان جان و بال تشکیل‌شده‌اند که عمود بر یکدیگرند. اما در برخی جزئیات، بال و جان تیرآهن‌های مختلف متفاوت از یکدیگر است و همین امر سبب تمایز آن‌ها می‌شود. به‌عنوان‌مثال، تیرآهن‌های IPE و INP بسیار شبیه به یکدیگر هستند و احتمال اینکه در هنگام خرید آن‌ها دچار اشتباه شوید بسیار بالاست. چگونه می‌توان تیرهای IPE و INP را از یکدیگر تشخیص داد؟ برای چنین منظوری پیشنهاد می‌شود که از جدول استاندارد تیرآهن و نیز علامت اختصاری تیرآهن استفاده نمایید.
جدول استاندارد تیرآهن
تیرآهن‌ها بر اساس شکل سطح مقطع به دو دسته کلی تیرآهن‌های I شکل و تیرآهن‌های H شکل تقسیم می‌شوند که در حالت اول به آن‌ها I-Beam و در حالت دوم به آن‌ها H-Beam گفته می‌شود. هر کدام از این انواع تیرها نیز خود شامل زیرمجموعه‌های دیگری هستند که تفاوت آن‌ها عمدتاً در شکل بال و وزن آن‌هاست.
تیرآهن‌های I شکل به سه صورت IPE، INP و CNP در بازار موجودند. تیر IPE که به آن تیرآهن معمولی گفته می‌شود مطابق استانداردهای اروپایی ساخته شده و به همین دلیل در بازار به تیرآهن اروپایی نیز معروف است. برخورداری از بال‌های کوتاه و موازی از مشخصه‌های اصلی تیرآهن IPE است.
تیرآهن INP بسیار شبیه به تیر IPE است و باید در هنگام خرید آن‌ها بسیار شود. چراکه این نوع تیر نیز دارای بال‌های کوتاه و باریک است و تنها فرق آن با تیرآهن اروپایی، شیب‌دار بودن بال آن است. به‌طوری‌که با فاصله گرفتن از جان تیرآهن، ضخامت بال کاهش می‌یابد. جوشکاری تیرآهن INP به دلیل سطح مقطع غیریکنواختی که دارد سخت است و به همین دلیل استفاده از این نوع تیر چندان رایج نیست. تیرآهن CNP دارای سطح مقطع کاملاً یکسانی با تیرآهن IPE است و برای تشخیص این دو از یکدیگر باید به جان آن‌ها توجه کنید. تیرآهن CNP که به آن تیرآهن لانه زنبوری گفته می‌شود، دارای حفرات شش‌ضلعی (گاهی دایره‌ای شکل) در قسمت جان است.
تیرآهن‌های IPB به دلیل اینکه دارای بال‌های ضخیم‌تری هستند، سطح مقطع آن‌ها به شکل حرف انگلیسی H است و به همین دلیل به آن‌ها تیرآهن هاش گفته می‌شود. این مقاطع سنگین‌ترین نوع تیرآهن محسوب شده اما خود نیز بر اساس وزن به سه دسته هاش سبک، هاش سنگین و هاش فوق سنگین تقسیم می‌شوند. البته تقسیم‌بندی دیگری نیز برای آن‌ها وجود داشته که آن‌ها را به‌صورت هاش سبک، هاش متوسط و هاش سنگین طبقه‌بندی می‌کند اما هر دو معیار در واقع یکی هستند و تنها نام‌گذاری آن‌ها متفاوت است. هاش سبک با علامت IPBL، هاش سنگین با علامت IPB و هاش فوق سنگین با علامت IPBV مشخص می‌شوند. برای شناخت بیشتر انواع هاش، پیشنهاد می‌شود راهنمای خرید هاش را مطالعه نمایید.
علامت اختصاری تیرآهن
شناخت استانداردهای تیرآهن تنها یکی از فاکتورهای مهم در روند انتخاب و خرید این مقاطع است. برای اینکه یک تیرآهن اصل و با کیفیت بخرید، باید مطمئن شوید که این محصول مطابق بهترین استانداردها تولید شده و دارای نشانه و مشخصه‌هایی از تولیدکننده آن است. برخی کارخانه‌ها تیرآهن‌هایی سبک‌تر از حد استاندارد تولید می‌کنند و آن‌ها را با قیمت پایین‌تری به فروش می‌رسانند که این امر ممکن است باعث ترغیب خریداران شو؛ اما توجه شود که این مقاطع دارای وزن غیراستاندارد هستند و استفاده از آن‌ها در ساخت‌وساز مجاز نیست. حال چگونه تیرآهن‌های اصل و باکیفیت را از تیرهای بی‌کیفیت و تقلبی تشخیص دهیم؟ برای این منظور باید به علامت اختصاری حک‌شده بر روی محصول توجه کرد.
علامت اختصاری تیرآهن عبارتی مخفف از نام برند کارخانه تولیدکننده این محصول به همراه مشخصاتی نظیر سایز تیرآهن است و معمولاً هم بر روی بدنه تیرها درج می‌شود و هم در برگه شناسه محصول قابل‌رؤیت است. بررسی علامت اختصاری تیرآهن نخستین گام در تشخیص اصالت کالا است و در مراحل بعدی باید حتماً برگه شناسه و پلاک محصول، برگه آنالیز کنترل کیفی و نیز اطلاعات درج‌شده در پیش‌فاکتور بررسی شوند. در اینجا به علائم اختصاری تیرآهن‌های رایج موجود در بازار اشاره می‌شود.
پرمصرف‌ترین تیرآهن فولادی در بازار ایران، تیرآهن ذوب آهن یا تیرآهن اصفهان است. علامت اختصاری تیرآهن اصفهان به‌صورت ESCO است که به دنبال آن نیز عدد مربوط به اندازه بال و جان آورده می‌شود. در جدول زیر علامت اختصاری تیرآهن‌های فولادی مختلف آورده شده است.
جمع‌بندی
جدول استاندارد و علامت اختصاری تیرآهن مرجع مناسبی برای شناخت این مقاطع و تشخیص تیرآهن‌های اصل از تقلبی است. تنوع بالای محصولات تیرآهن موجود در بازار ممکن است باعث سردرگمی خریداران شود؛ اما وجود این جدول‌ها که اطلاعات مفید و خلاصه‌ای از تیرآهن‌های فولادی ارائه می‌کنند، در جلوگیری از انجام خرید اشتباه و هدر رفت زمان و سرمایه شما جلوگیری می‌کند.