وزن تیرآهن تأثیر مستقیمی بر کیفیت و قیمت تیرآهن دارد؛ بنابراین برای خرید تیرآهن باید با مجموعه‌ای از اطلاعات فنی و استانداردها در مورد این مقطع فولادی به ویژه جدول وزن تیرآهن آشنا باشید. هم‌چنین در کنار استفاده از جدول وزنی، می‌توانیم از جدول اشتال و فرمول محاسبه وزن برحسب چگالی برابر با 8.1 گرم بر سانتی‌متر مکعب، طول و اندازه سطح مقطع هر تیرآهن هم استفاده کنیم. محاسبه و توجه به وزن استاندارد تیرآهن به شما کمک می‌کند که علاوه بر انتخاب درست بر اساس کیفیت، بتوانید برآورد درست‌تری از هزینه پروژه خود داشته باشید.
تیرآهن‌ها بر اساس استانداردهای مختلف به چهار گروه IPE، INP،IPB و CPE تقسیم می‌شوند که ناشی از اختلاف در اندازه‌های بال و جان در این تیرآهن‌ها است. در بازار تیرآهن معمولی IPE بیشترین کاربرد را دارد و در جدول زیر می توانید وزن این محصولات را مشاهده نمایید. تیرآهن IPE با سطح مقطع به شکل آی I انگلیسی است که ضخامت بال در این تیرآهن در سرتاسر آن یکسان و ثابت است. این نوع تیرآهن که به آن تیرآهن اروپایی یا تیرآهن معمولی نیز گفته می‌شود سبک‌ترین نوع تیرآهن است.
وزن تیرآهن های موجود در بازار شاخه 12 متری عبارت است از:
- وزن تیرآهن ۱۶ برابر با 190 کیلوگرم است.
- وزن تیرآهن ۱۴ برابر با 155 کیلوگرم است.
- وزن تیرآهن ۱۸ برابر با 226 کیلوگرم است.
- وزن تیرآهن ۱۴ اصفهان برابر با 155 کیلوگرم است.
- وزن تیرآهن ۱۶ اصفهان برابر با 190 کیلوگرم است.
- وزن تیرآهن ۱۸ اصفهان برابر با 226 کیلوگرم است.
| سایز تیرآهن | وزن هر متر (kg) | وزن نشاخه 12 متری (kg) |
| 8 | 6 | 72 |
| 10 | 8.1 | 98 |
| 12 | 10.4 | 125 |
| 14 | 12.9 | 155 |
| 16 | 15.8 | 190 |
| 18 | 18.8 | 226 |
| 20 | 22.4 | 269 |
| 22 | 26.2 | 315 |
| 24 | 30.7 | 369 |
| 27 | 36.1 | 434 |
| 30 | 42.2 | 507 |
| 33 | 49.1 | 590 |
| 36 | 57.1 | 686 |
| 40 | 66.3 | 796 |
| 45 | 77.6 | 932 |
| 50 | 90.7 | 1089 |
| 55 | 106 | 1272 |
| 60 | 122 | 1464 |
وزن تیرآهن ۱۴
وزن تیرآهن ۱۴ برابر 155 کیلوگرم است. تیرآهن 14 یکی از پرفروش‌ترین مقاطع فولادی در بازار است و از آن در ساخت ستون، تیرهای اصلی و فرعی و نیز پوشش سقف استفاده می‌شود. این تیرآهن وزن مناسبی داشته و نسبت به سایر تیرآهن‌های رایج موجود در بازار سبک‌تر است اما استحکام خوبی را ارائه می‌دهد. برای محاسبه وزن تیرآهن ۱۴ در شاخه 12 متری از نوع معمولی یا IPE به شیوه زیر عمل می‌کنیم:
کیلوگرم ۱۵۵ = ۱۲ * ۱۲.۹ = وزن تیرآهن ۱۴
در رابطه فوق، وزن یک متر از تیرآهن ۱۴ از جدول اشتال استخراج شده و در طول شاخه تیرآهن که 12 متر است ضرب شده است. حال اگر تعداد شاخه بیشتری از این تیرآهن نیاز باشد، باید تعداد شاخه در عدد به دست آمده در بالا که وزن یک شاخه تیرآهن 14 است ضرب شود.
وزن تیرآهن ۱۴ اصفهان
وزن تیرآهن ۱۴ اصفهان برابر 155 کیلوگرم است که مطابق با وزن درج شده در جدول اشتال تیرآهن است. به همین دلیل، تیرآهن‌های ذوب آهن اصفهان بسیار پرفروش بوده و به دلیل کیفیت بالا و مطابقت با استانداردهای جهانی، طرفداران زیادی دارد.
وزن تیرآهن ۱۶
وزن تیرآهن ۱۶ برابر 190 کیلوگرم است. استحکام و وزن تیرآهن ۱۶ بیشتر از وزن و مقاومت سایزهای 12 و 14 بوده اما نسبت به تیرآهن 18 سبک‌تر است. این محصول به دلیل وزن مناسب و استحکام مطلوب، یکی دیگر از پرفروش‌ترین سایزهای تیرآهن است که از آن برای ساخت انواع ستون، خرپا و پوشش سقف استفاده می‌شود. وزن تیرآهن ۱۶ در شاخه 12 متری از نوع معمولی یا IPE به شیوه زیر محاسبه می‌شود:
کیلوگرم ۱۹۰ = ۱۲ * ۱۵.۸= وزن تیرآهن ۱۶
وزن تیرآهن ۱۶ اصفهان
همچون تیرآهن‌های 14 و 18، وزن تیرآهن ۱۶ اصفهان نیز مطابق جدول اشتال بوده و از این حیث بسیار باکیفیت است. این امر نشان از اصالت محصول و قابلیت شناسایی آن در بازار دارد و می‌توان از طریق تطابق وزن تیرآهن ۱۶ اصفهان با وزن جدول اشتال، نوع اصل از تقلبی این محصول را تشخیص داد. وزن تیرآهن ۱۶ اصفهان برابر 190 کیلوگرم است.
وزن تیرآهن ۱۸
وزن تیرآهن ۱۸ برابر 226 کیلوگرم است. یکی دیگر از تیرآهن‌های بسیار پرکاربرد در بازار، تیرآهن 18 اصفهان است که استحکام و وزن بالاتری نسبت به تیرآهن‌های رایج سایز 14 و 16 دارد. از این مقاطع در مواردی مانند ساخت ستون‌های اصلی، پل‌های لانه زنبوری و ساخت سقف استفاده می‌شود. تیرآهن 18 یکی از مقاطع اصلی در ساخت پایه‌های ساختمان اسکلت فلزی است که این امر به بالا بودن وزن تیرآهن ۱۸ و استحکام بالای آن مربوط می‌شود. برای محاسبه وزن تیرآهن ۱۸ در شاخه 12 متری از نوع معمولی یا IPE به شیوه زیر عمل می‌کنیم:
کیلوگرم ۲۲۶ = ۱۲ * ۱۸.۸ = وزن تیرآهن ۱۸
وزن تیرآهن ۱۸ اصفهان
تیرآهن‌های کارخانه ذوب آهن اصفهان به کیفیت بالا و تطابق وزن آن‌ها با وزن درج شده در جدول اشتال معروف هستند. وزن تیرآهن ۱۸ اصفهان در شاخه 12 متری برابر 226 کیلوگرم است. تطابق وزن تیرآهن این کارخانه با وزن جدول اشتال یکی از روش‌های اطلاع از اصالت کالا و کیفیت بالای آن است.
اهمیت محاسبه وزن تیرآهن
وزن تیرآهن مهم‌ترین عامل در تعیین قیمت و مقاومت این محصول است. خرید و فروش تیرآهن در تناژ بالا سبب شده تا کوچک‌ترین انحراف از وزن استاندارد که برای یک شاخه تیرآهن چندان قابل ملاحظه نیست، در تعداد بالای شاخه تیرآهن به خوبی نمایان شود و اختلاف قیمت فاحشی را ایجاد نماید. ضمن اینکه خود تیرآهن‌ها نیز بسیار سنگین‌تر از دیگر مقاطع فولادی هستند و اطلاع از وزن آن‌ها به منظور جلوگیری از سنگین شدن بیش‌ازحد سازه ضروری است.
بنابراین، اگر می‌خواهید یک سازه با وزن استاندارد داشته باشید و دچار زیان مالی نشوید، باید وزن تیرآهن را قبل از خرید با دقت بالایی محاسبه کنید. ضمن اینکه، وزن تیرآهن در حمل‌ونقل این محصول نیز مؤثر است. اگر در هنگام خرید تیرآهن اشتباهی رخ دهد و تیرآهنی با وزن و گرید اشتباه سفارش دهید، باید علاوه بر زیان مالی به فکر از دست رفتن زمان و تأخیر در تحویل کالای جدید باشید.
محاسبه وزن تیرآهن
برای محاسبه وزن تیرآهن روش‌های مختلفی وجود داشته که مهم‌ترین آن‌ها شامل استفاده از جدول اشتال، جدول وزنی، فرمول محاسبه وزن و محاسبه‌گر آنلاین می‌شوند. هر یک از این روش‌ها مزایا و معایب خاص خود را داشته و باید بر اساس میزان دقت، در دسترس بودن ابزارها و زمان انجام محاسبات انتخاب شوند.
استفاده از جدول اشتال برای محاسبه وزن تیرآهن باید در اولویت قرار گیرد. چراکه این جداول بر اساس استاندارد DIN آلمان که بسیار سخت‌گیرانه و دقیق است تدوین‌شده‌اند. بااین‌حال، اگر به جدول اشتال دسترسی ندارید، استفاده از جدول وزن تیرآهن هم بسیار مفید خواهد بود. جدول اشتال و جدول وزنی اختلاف بسیار کمی در مقدار وزن تیرآهن دارند اما در جدول وزنی وزن شاخه 12 متری عنوان می‌شود و این امر محاسبات را ساده‌تر کرده و سریع‌تر به جواب می‌رسیم.
روش سوم که محاسبه آنلاین وزن تیرآهن است نیاز به دسترسی به اینترنت دارد و اینکه مقدار پارامترهایی مانند چگالی فولاد در آن‌ها از قبل تعریف شده باشد. در انتها به روش چهارم یعنی فرمول محاسبه وزن می‌رسیم که استفاده از آن برای تیرآهن اصلاً توصیه نمی‌شود. چراکه استفاده از آن نیاز به دانستن فرمول دقیق ریاضی و مقدار چگالی فولاد دارد و با توجه به سطح مقطع پیچیده تیرآهن، استخراج فرمول وزن دقیق برای آن بسیار دشوار است. ضمن اینکه امکان رخ دادن اشتباه محاسباتی در این روش بالاست.
جدول وزن انواع تیرآهن هاش بال پهن HEB-IPB
تیرآهن IPB یا هاش دارای سطح مقطعی به شکل H انگلیسی است. تیرآهن هاش به دلیل ضخامت و ارتفاع بیشتر در بال‌ها، دارای وزن و به نسبت آن قیمت بیشتری نسبت به تیرآهن معمولی است. این تیرآهن به انواع تیرآهن هاش سبک HEA-IPBL، تیرآهن هاش سنگین HEB-IPBV، تیرآهن هاش سنگین و عریض HEM- IPBU تقسیم می‌شود. در ادامه می‌توانید فرمول محاسبه وزن و جدول وزنی هر دسته از تیرآهن IPB یا هاش را مشاهده نمایید.
طول تیرآهن (m) × وزن یک متر از تیرآهن از جدول اشتال = وزن تیرآهن معمولی یا هاش (Kg)
جدول وزنی تیرآهن هاش سبک HEA-IPBL
| سایز تیرآهن | وزن هر متر (kg) | وزن نشاخه 12 متری (kg) |
| 10 | 16.7 | 200.4 |
| 12 | 19.9 | 238.8 |
| 14 | 24.7 | 296.4 |
| 16 | 30.4 | 364.8 |
| 18 | 35.5 | 426 |
| 20 | 42.3 | 507.6 |
| 22 | 50.5 | 606 |
| 24 | 60.3 | 723.6 |
| 26 | 68.2 | 818.4 |
| 28 | 76.4 | 916.8 |
| 30 | 88.3 | 1059.6 |
| 32 | 97.6 | 1171.2 |
| 34 | 105 | 1260 |
| 36 | 112 | 1344 |
| 40 | 125 | 1500 |
| 45 | 140 | 1680 |
| 50 | 155 | 1860 |
| 55 | 166 | 1992 |
| 60 | 178 | 2136 |
| 65 | 190 | 2280 |
| 70 | 204 | 2448 |
| 80 | 224 | 2688 |
| 90 | 252 | 3024 |
| 100 | 272 | 3264 |
جدول وزنی تیرآهن هاش سنگین HEB-IPBV
| سایز تیرآهن | وزن هر متر (kg) | وزن نشاخه 12 متری (kg) |
| 10 | 20.4 | 244 |
| 12 | 26.7 | 322 |
| 14 | 33.7 | 390 |
| 16 | 42.6 | 500 |
| 18 | 51.2 | 590 |
| 20 | 61.3 | 720 |
| 22 | 71.5 | 828 |
| 24 | 83.2 | 960 |
| 27 | 93 | 1075 |
| 30 | 103 | 1210 |
| 33 | 117 | 1370 |
| 36 | 127 | 1551 |
| 40 | 134 | 1603 |
| 45 | 142 | 1754 |
| 50 | 155 | 1860 |
| 55 | 171 | 2052 |
| 60 | 187 | 2244 |
جدول وزنی تیرآهن هاش سنگین و عریض HEM- IPBU
| سایز وزن | واحد متر KG | وزن شاخه 12 متری (Kg) |
| 10 | 41.8 | 501.6 |
| 12 | 52.1 | 625.2 |
| 14 | 63.2 | 758.4 |
| 16 | 76.2 | 914.4 |
| 18 | 88.9 | 1066.8 |
| 20 | 103 | 1236 |
| 22 | 117 | 1404 |
| 24 | 157 | 1884 |
| 26 | 172 | 2064 |
| 28 | 189 | 2268 |
| 30 | 238 | 2856 |
| 32 | 245 | 2940 |
| 34 | 248 | 2976 |
| 36 | 250 | 3000 |
| 40 | 256 | 3072 |
| 45 | 263 | 3156 |
| 50 | 270 | 3240 |
| 55 | 278 | 3336 |
| 60 | 285 | 3420 |
| 65 | 293 | 3516 |
| 70 | 301 | 3612 |
| 80 | 317 | 3804 |
| 90 | 333 | 3996 |
فرمول محاسبه وزن تیرآهن دوبل
گاهی برای برخی کاربردها دو تیرآهن را به یکدیگر جوش داده و یک تیرآهن دوبل را ایجاد می‌کنند که مهم‌ترین کاربرد آن در ساخت ستون‌ها است. برای این منظور معمولاً از دو تیرآهن هاش برای جوش دادن به یکدیگر و ساخت تیرآهن دوبل استفاده می‌کنند. با افزایش طبقات سازه، نیروی بیشتری به ستون‌ها وارد آمده و درنتیجه محاسبه وزن تیرآهن دوبل از اهمیت بالایی برخوردار است.
2 × طول تیرآهن هاش (m) × وزن یک متر از تیرآهن هاش از جدول اشتال = وزن تیرآهن دوبل (Kg)
جدول وزن تیرآهن کارخانه های مختلف
در بازار وزن تیرآهن با توجه به برند تولیدکننده متفاوت است و این دلیل اصلی تفاوت قیمت تیرآهن در کارخانه‌های به شمار می‌رود. هرکارخانه با توجه به نوع استانداردی که در تولید تیرآهن استفاده می‌کند، تیرآهن‌هایی با وزن‌های مختلف تولید می‌کنند که نشان می‌دهد هرچه وزن مقطع به اعداد جدول وزنی و اشتال که در جداول بالا اشاره شده نزدیک‌تر باشد، کیفیت آن تیرآهن بالاتر است. در ادامه جدول وزن تیرآهن بر اساس برند تولیدکننده را می‌توانید به طور جداگانه مشاهده نمایید. دقت کنید که برای انتخاب و خرید تیرآهن تنها به دنبال قیاس قیمتی برندها و در نتیجه انتخاب ارزان‌ترین تیرآهن نباشید و به اطلاعات دیگر مانند جدول وزنی مقاطع توجه کنید.
| نام برند | سایز تیرآهن | طول شاخه (m) | وزن (Kg) |
| ذوب آهن | 12 | 12 | 125 |
| ذوب آهن | 14 | 12 | 155 |
| ذوب آهن | 16 | 12 | 190 |
| ذوب آهن | 18 | 12 | 230 |
| ذوب آهن | 20 | 12 | 275 |
| ذوب آهن | 22 | 12 | 320 |
| ذوب آهن | 24 | 12 | 370 |
| ذوب آهن | 27 | 12 | 435 |
| ذوب آهن | 30 | 12 | 500 |
| فایکو | 14 | 12 | 140 |
| فایکو | 16 | 12 | 170 |
| فایکو | 18 | 12 | 210 |
| فایکو | 20 | 12 | 260 |
| فایکو | 22 | 12 | 310 |
| فایکو | 24 | 12 | 360 |
| اهواز | 14 | 12 | 135 |
| اهواز | 16 | 12 | 170 |
| آرین قزوین | 14 | 12 | 135 |
| آرین قزوین | 16 | 12 | 170 |
| آرین قزوین | 18 | 12 | 200 |
| آرین قزوین | 20 | 12 | 250 |
| آرین قزوین | 22 | 12 | 310 |
| آرین قزوین | 24 | 12 | 355 |
| آرین قزوین | 27 | 12 | 420 |
| یزد | 14 | 12 | 150 |
| یزد | 16 | 12 | 190 |
| یزد | 18 | 12 | 210 |
| یزد | 20 | 12 | 260 |
| یزد | 22 | 12 | 310 |
| ماهان | 14 | 12 | 115 |
| ماهان | 16 | 12 | 160 |
| ماهان | 18 | 12 | 200 |