آشنایی با کاربرد پرمصرف ترین میلگردها در ساختمان سازی
دسترسی سریع به محتوای مقاله
عملکرد و کاربرد میلگرد در ساختوساز برای همه واضح و مشخص است. اما گاهی برای اینکه بهترین میلگرد را از بین انواع میلگرد موجود در بازار انتخاب کنیم با چالش‌هایی مواجه می‌شویم. یکی از اصلی‌ترین چالش‌ها، انتخاب سایز درست میلگرد است. میلگردها در سایزهای 8 الی 40 و در حالت‌های ساده و آجدار تولید می‌شوند که هر سایز برای کاربرد خاصی مناسب است. بااینکه ممکن است در برخی کاربردها بتوان از چندین سایز مختلف استفاده کرد، اما آنچه تعیین‌کننده است، تناسب مشخصات فنی میلگرد با نیازهای طراحی سازه است. آشنایی با کاربرد هر سایز میلگرد در انتخاب بهترین گرید و سایز از بین آن‌ها بسیار مؤثر خواهد بود.
کاربرد هر سایز میلگرد در ساختمان سازی چیست؟
به‌طورکلی، میلگردهای فولادی برای ساخت سازه‌های بتنی طراحی و تولید شده‌اند. افزایش استحکام کششی بتن و جلوگیری از ترک خوردن و شکست بتن‌های ترد تحت تنش‌های کششی و برشی، مهم ترین نقش میلگرد در افزایش عمر ساختمان است. میلگردهایی که برای ساخت سازه‌های بتنی مورداستفاده قرار می‌گیرند باید بر اساس محاسبات مهندسی و میزان مقاومت موردنیاز انتخاب شوند.
این مقاطع در سایزهای 8 تا 40 در بازار موجودند اما برای ساخت سازه‌های چندطبقه معمولی تنها برخی از سایزهای آن مورداستفاده قرار می‌گیرند. این امر به دلیل وزن مناسب، استحکام کافی و قیمت به‌صرفه آن‌هاست. بااین‌حال، این به معنای محدود شدن کاربرد سایزهای دیگر نیست. مثلاً میلگردهای 8 و 10 به دلیل قابلیت انعطاف‌پذیری بهتر در ساخت خاموت مورداستفاده قرار می‌گیرند؛ اما میلگردهای 12، 14 و 16 به دلیل استحکام بیشتری که دارند اغلب به‌منظور میلگردهای طولی و عرضی در فونداسیون و ستون کاربرد دارند. میلگردهای سایز بزرگ‌تر نیز برای ساخت ستون و فونداسیون سازه‌های عظیم مانند برج‌ها، پل‌سازی و یا ساخت ماشین‌آلات صنعتی کاربرد دارند.
پرکاربردترین سایزهای میلگرد کدام اند؟
برای ساخت یک ساختمان اسکلت بتنی، ممکن است از مجموعه‌ای از میلگردها با سایز مختلف استفاده شود. این میلگردها می‌توانند از نوع ساده یا آجدار باشند اما باید به محل به‌کارگیری آن‌ها بسیار توجه شود. میلگردهای ساده برای استفاده به‌عنوان میلگرد تقویتی بتن مسلح اصلاً توصیه نمی‌شوند. استفاده از میلگردهای ساده در بتن موجب عدم قفل شدن بتن در اطراف آن‌ها شده و در صورت وارد آمدن تنش به سازه، امکان جابجایی میلگرد در بتن و درنتیجه شکست آن‌ها و تخریب بتن وجود درد.
بیشترین میلگردهایی که در ساختنان سازی مورداستفاده قرار می‌گیرند از نوع آجدار هستند. این میلگردها با ایجاد قفل مکانیکی بین بتن و آج‌های خود، استحکام بتن را چندین برابر افزایش می‌دهند. اما یک محدودیت دیگر هم در اینجا وجود دارد و آن‌هم وزن میلگرد است. یک سازه مهندسی باید حتی‌الامکان سبک باشد تا از وارد آمدن بارهای اضافی به آن جلوگیری به عمل آید. بنابراین، سایزهایی از میلگرد باید انتخاب شوند که علاوه بر برخورداری از استحکام مطلوب، وزن مناسبی هم دارند. بر همین اساس کاربرد میلگردهای 12، 14 و 16 نسب به سایر سایزها در ساختمان‌سازی بیشتر است.
کاربرد میلگرد 12
میلگرد سایز 12 در بین میلگردهای آجدار از نظر انعطاف‌پذیری پس از میلگردهای 8 و 10 در رده سوم قرار دارد. این قابلیت در کنار استحکام کششی خوب و وزن سبک آن در مقایسه با سایر سایزها، میلگرد 12 را به یکی از پرفروش‌ترین سایزهای میلگرد بدل کرده است و این سایز یکی از ارزان ترین میلگردهای بازار است. به دلیل برخورداری از مجموعه خواص منحصربه‌فرد، این میلگرد هم به‌صورت خم‌کاری شده و هم به‌صورت طولی و عرضی در بتن کاربرد دارد.
مهم‌ترین کاربردهای میلگرد 12 در ساختوساز عبارت‌اند از:
- ساخت میلگردهای سنجاقی، جناقی، خاموت و غیره.
- تقویت بتن فونداسیون و ستون‌ها
- ساخت گارد ریل بزرگ‌راه‌ها
- ساخت ستون‌های پارکینگ
- ساخت اسکله
کاربرد میلگرد 14
میلگرد 14 پرمصرف‌ترین سایز میلگرد موجود در بازار است. این محصول به دلیل برخورداری از میزان کربن بیشتر در ساختار خود انعطاف‌پذیری کمتری نسبت به میلگرد 12 دارد، اما مقاومت و وزن آن بیشتر است. به همین دلیل، بهترین سایز میلگرد برای استفاده در بتن مسلح است.
یکی دیگر از عوامل مؤثر بر کاربرد این مقاطع، قیمت میلگرد 14 است. این محصول نسبت به میلگردهای 16، 18 و سایزهای بالاتر سبک‌تر بوده اما استحکام نسبتاً خوبی ارائه می‌دهد. درنتیجه برای گزینه‌ای بسیار جذاب برای کارفرمایان به هنگام ساخت سازه‌های بتنی است. بااین‌حال، به یاد داشته باشید که بهتر است از میلگرد 14 در دیوارهای برشی و قاب‌های خمشی استفاده نشود. این امر به تغییر شکل کم این میلگرد و تردتر بودن آن نسبت به میلگرد 12 و سایزهای پایین‌تر مربوط می‌شود.
مهم‌ترین کاربردهای میلگرد 14 در ساختوساز شامل موارد زیر می‌شود:
- استفاده به‌عنوان میلگرد طولی فونداسیون
- ساخت انواع ستون و تیر در سازه‌های بتنی
- ساخت انواع تیرچه
کاربرد میلگرد 16
یکی دیگر از پرفروش‌ترین میلگردها در ساختمان‌سازی و صنعت، میلگرد 16 است که نسبت به میلگردهای 12 و 14 استحکام و وزن بیشتری دارد. بیشتر بودن مقدار کربن در ترکیب شیمیایی این میلگرد، سبب تردی و استحکام بالای آن شده است به‌طوری‌که میلگرد 16 برای کاربردهایی که نیاز به خم‌کاری دارند اصلاً مناسب نیست. ضمن اینکه، قیمت میلگرد 16 نسبت به سایزهای 12 و 14 گران‌تر هم هست.
مهم‌ترین کاربردهای میلگرد 16 در ساختوساز عبارت‌اند از:
- ساخت دکل‌های نفتی
- ساخت سازه‌های چندین طبقه و مرتفع
- ساخت رمپ پارکینگ
- ساخت ستون‌های بزرگ بتنی
جمع‌بندی
در بین میلگردهای موجود در بازار، برخی نسبت به دیگری کاربرد بیشتری داشته که به دلیل وزن، استحکام، شکل‌پذیری و قیمت آن‌هاست. بااین‌حال، کاربرد هر سایز میلگرد به نیازهای طراحی و مشخصات فنی موردنیاز برای آن موقعیت بستگی دارد. پرکاربردترین و پرفروش‌ترین میلگردهای موجود در بازار شامل سایزهای 12، 14 و 16 می‌شوند که در ساختوساز به‌عنوان میلگردهای تقویت‌کننده فونداسیون و ستون، ساخت ستون‌های پارکینگ، ساخت رمپ پارکینگ، ساخت انواع تیرچه، ساخت دکل نفتی و غیره مورداستفاده قرار می‌گیرند.
سؤالات متداول
1- پرکاربردترین سایزهای میلگرد کدام اند؟
میلگردهای 12، 14 و 16 بیشترین استفاده را در ساختوساز دارند.
2- کاربرد هر سایز میلگرد در ساختمان چیست؟
از سایزهای مختلف میلگرد در کاربردهایی نظیر میلگرد طولی و عرضی فونداسیون، میلگرد ستون، اجزای دور پیچ ستون، ساخت خاموت و غیره استفاده می‌شود.
3- آیا از میلگردهای 14 و 16 می‌توان برای ساخت دیوار برشی و قاب خمشی استفاده کرد؟
این میلگردها استحکام بالایی داشته و به دلیل ترد بودن، قابلیت خم‌کاری نداشته و ممکن است در چنین کاربردهایی دچار شکست شوند.