ورق گالوانیزه ذوزنقه ای به دلیل طراحی خاص آن که از یک سری موج‌ها به شکل ذوزنقه در عرض خود بهره می‌برد، در کاربردهایی نظیر انواع سقف‌های مسکونی، تجاری و ورزشی، حصارکشی اطراف سازه‌ها، ساخت سوله برای محصولات و پارکینگ مورداستفاده قرار می‌گیرد. برخورداری از ویژگی‌های مطلوبی مانند مقاومت به خوردگی عالی، عایق خوب، استحکام کافی و ظاهری زیبا سبب شده تا ورق ذوزنقه یکی از ورق‌های محبوب به‌منظور کاربردهای یادشده باشد.
ورق گالوانیزه ذوزنقه ای چیست ؟
ورق‌های گالوانیزه ذوزنقه ای گونه‌ای از ورق‌های پوشش داده شده با عنصر روی یا همان ورق‌های گالوانیزه بوده که با توجه به فرآیند فرم دهی، موج‌هایی مربعی یا ذوزنقه ای در عرض این ورقها ایجاد میشود. ورق‌های گالوانیزه به دلیل پوششی که دارند، مقاومت بسیار خوبی در برابر خوردگی و زنگ زدگی از خود ارائه می‌دهند. در ورق ذوزنقه، علاوه بر لایه پوششی از جنس روی، یک لایه رزین ultra-weather نیز در سطح ورق وجود داشته و این ورق‌های ذوزنقه ای را در برابر اشعه ماوراءبنفش خورشید و همچنین کاهش ضریب هدایت حرارتی مقاوم می‌سازد. این لایه‌های تشکیل‌شده بر روی ورق گالوانیزه ذوزنقه از موادی تشکیل‌شده‌اند که از استحکام و عایق‌بندی عالی برخوردار هستند.
روش تولید ورق ذوزنقه
فولاد به‌کاررفته در ساخت ورق‌های ذوزنقه ای از نوع DX51D + Z مطابق با استاندارد ΕΝ 10346 است. در ابتدا ورق‌های فولادی به یکی از حالت‌های زیر دارای پوشش روی میشوند تا به‌صورت گالوانیزه درآیند:
- گالوانیزه گرم، از Ζ100 (حداقل 100 گرم در مترمربع) تا Ζ270 (حداقل 270 گرم در مترمربع)
- آلوزینک، آلیاژ آلومینیوم روی، Al-Z100 تا Al-Z270
- رنگ‌آمیزی با پرایمر 5 میکرون و رنگ با ضخامت 20 میکرون روی ورق فلزی گالوانیزه گرم Z100
سپس، ورق‌های پوشش داده شده توسط دستگاه فرمینگ فرم داده میشوند؛ به‌گونه‌ای که در عرض این ورق‌های گالوانیزه یک سری موج‌های مربعی ایجاد میشود. معمولاً در هر متر از این نوع ورق، 6 موج ایجاد میشود. نکته مهم در این مرحله، برخورداری پوشش این ورقها از انعطاف‌پذیری مناسب است، چراکه ورق گالوانیزه ذوزنقه ای در حین تولید در معرض تغییر شکل زیادی قرار می‌گیرد. برای تولید ورق گالوانیزه زمانی در حدود 2 تا 48 ساعت صرف میشود.
ابعاد و وزن ورق گالوانیزه ذوزنقه ای
فرمینگ ورق گالوانیزه به‌صورت ذوزنقه ای دارای محدودیت ابعاد نبوده و این امکان را به دست می‌دهد که ورق‌های گالوانیزه ذوزنقه ای در طول‌های دلخواه و عرض‌های تا 100 و 125 سانتیمتر تولید شوند. ضمن اینکه ضخامت این نوع ورق با توجه به درخواست مشتری می‌تواند بین 0.3 میلیمتر تا 2 میلیمتر باشد.
وزن ورق‌های گالوانیزه ذوزنقه ای مشابه با وزن ورق گالوانیزه بوده و تنها تفاوت آن‌ها در این مورد است که ورق‌های گالوانیزه ذوزنقه ای می‌توانند در هر طول دلخواهی تولید شوند. رابطه وزن ورق گالوانیزه ذوزنقه ای به شرح زیر است:
چگالی ورق (گرم بر سانتیمتر مکعب) × ضخامت ورق (mm) × عرض ورق (mm) × طول ورق (mm) = وزن ورق گالوانیزه ذوزنقه ای (Kg)
لازم به ذکر است که ورق‌های گالوانیزه دارای پوشش روی به چگالی 7.14 گرم بر سانتیمتر مکعب بوده اما این پوشش به دلیل ضخامت بسیار کم آن نسبت به ضخامت ورق، قابل صرف‌نظر کردن است و می‌توان تنها چگالی ورق فولادی یعنی 7.68 گرم بر سانتیمتر مکعب را در محاسبه وزن ورق گالوانیزه ذوزنقه ای به کار برد.
ویژگی های ورق ذوزنقه کدام اند؟
ویژگی‌ها و خواص مطلوب ورق‌های گالوانیزه ذوزنقه ای متأثر از دو فاکتور مهم هستند که یکی از آن‌ها پوشش از جنس روی و دیگری برخورداری از موج‌های ذوزنقه ای در آن است. این ویژگی‌های مهم عبارت‌اند از:
- صافی سطح مناسب: این ورقها دارای کیفیت یکنواخت بوده و از روکش یکنواخت رنگی پوشیده شده‌اند.
- مقاومت در برابر خوردگی: به‌طورکلی، ورق‌های گالوانیزه به دلیل برخورداری از پوشش گالوانیزه از جنس روی، دارای خاصیت ضد خوردگی عالی هستند.
- عایق‌بندی حرارتی خوب: پوشش رنگی روی این ورقها دارای خاصیت عایق‌بندی قوی است و بنابراین ورق گالوانیزه ذوزنقه ای از مقاومت عالی در برابر گرما برخوردار است.
- مقاومت در برابر آب: به دلیل خاصیت ضد آب بودن این ورقها که ناشی از پوشش ultra-weather است، آب نمی‌تواند روی آن‌ها باقی بماند.
- مقاوم در برابر شرایط آب‌وهوایی: این ورقها می‌توانند بدون آسیب‌دیدگی شرایط شدید آب‌وهوایی را تحمل کنند.
- مقاومت بالا: استحکام کششی بالای ورق‌های گالوانیزه ذوزنقه ای باعث میشود تا بتوانند بارهای سنگین را تحمل کنند.
- ظاهر زیبا: در دسترس بودن آن‌ها در طیف گسترده‌ای از رنگ‌ها باعث شده ازنظر ظاهری جذاب باشند.
- اقتصادی: هزینه‌های اضافی مانند هزینه‌های نصب و راه‌اندازی و نگهداری برای این نوع ورقها حداقل است که به‌موجب آن ازنظر اقتصادی بسیار به‌صرفه هستند.
کاربرد ورق گالوانیزه ذوزنقه ای
ورق‌های گالوانیزه ذوزنقه ای به دلیل داشتن مزایایی از قبیل وزن سبک، طول عمر طولانی، ضد آب بودن، مقاومت در برابر خوردگی و آسیب مکانیکی، مونتاژ آسان و داشتن طیف کاملی از لوازم جانبی در مصارف متعددی مورداستفاده قرار می‌گیرند. شاید بتوان گفت اصلی‌ترین کاربرد آن‌ها، استفاده در بام و سقف سازه‌ها است. بام‌ها 365 روز در سال در معرض باد و هوا هستند. همچنین، باید برای مقاومت در برابر طیف گسترده‌ای از خواسته‌ها طراحی شوند. پس از چند سال استفاده، نوسازی بام‌ها ضروری میشود. ورق‌های ذوزنقه ای مزایای بسیاری ازجمله مقاومت در برابر آب‌وهوا، مونتاژ ساده و عمر طولانی دارند که باعث میشود گزینه مناسبی برای استفاده در بام خانه‌ها باشد.
همچنین، سقف‌های ساخته‌شده با ورق ذوزنقه ای دارای ویژگی عالی کاهش شدت صوت هستند. ارزیابی‌های انجام‌شده، کاهش صدا در ورق‌های ذوزنقه ای تا 53 دسی‌بل را نشان داده است. از دیوارهای دارای ورق‌های ذوزنقه دو پوسته برای تحقق الزامات پیشگیری از آتش‌سوزی استفاده میشود. سایر کاربردهای ورق گالوانیزه ذوزنقه ای به شرح زیر هستند:
- انواع سقف‌ها و پوششهای سقف شامل سقف‌های معماری، بام خانگی، سالن اجتماعت، سالن‌های بدن‌سازی، سالن‌های نمایشگاه، ساختمان‌های تجاری و ساختمان‌های صنعتی
- دیوارهای جانبی ساختمان‌ها و سطوح خارجی خانه‌های کوچک متحرک
- سوله‌های محصولات، پناهگاه‌های سایه‌ای، پارکینگ
- تعریف مرز در زمینها، تفکیک مناطقی برای بازسازی مغازه‌ها و مناطق ساختمانی
- محفظه پایین سقف متحمل بار در یک سقف عایق حرارتی
- پوسته سقف متحمل بار بدون عایق حرارتی
- پوسته بیرونی در برابر آب‌وهوا در ساخت و سازهای دو پوسته‌ای
الزامات حمل و نقل و ذخیره سازی ورق ذوزنقه
حمل‌ونقل ورق گالوانیزه ذوزنقه ای باید با وسیله نقلیه ویژه‌ای انجام شود که دارای سکوی بارگذاری باز باشد. این امر امکان بارگیری و تخلیه آسان را فراهم می‌آورد. ضمن اینکه این سکوی بارگذاری باید دارای طول مناسب جهت حمل ورق‌های سفارش داده شده باشد. ورقها نباید فراتر از طول سکو قرار گیرند چون‌که باعث آسیب و درنتیجه از بین رفتن ضمانت میشوند. ورق‌های فولادی باید در برابر پوسته‌پوسته شدن و خیس شدن محافظت شوند.
تخلیه این ورقها نیز باید توسط تعداد مناسب افراد انجام شود، یعنی در مورد ورق‌های بلند (حدود 6 متر) ورقها باید توسط 6 نفر تخلیه شوند، که در هر طرف سه نفر قرار می‌گیرند. تغییر شکل ورق فولادی ذوزنقه ای در هنگام بارگیری و جابجایی می‌تواند منجر به ایجاد مشکل در نصب مناسب شود. البته بهترین راه تخلیه از بسته‌بندی‌های اصلی سازنده، با استفاده از تجهیزات تخلیه مکانیکی است. در هنگام تخلیه در زمستان و هنگام ذخیره‌سازی در انبارهای گرم، باید احتیاط ویژه‌ای شود. با روش‌های مناسب بسته بندی ورق گالوانیزه در این لینک آشنا شوید.
الزامات نگهداری و تمیز کردن ورق ذوزنقه
به‌منظور افزایش دوام سقف‌ها و نماها، توصیه میشود ورق‌های ذوزنقه ای مرتب بررسی و محافظت شوند. بهتر است حداقل یک بار در سال (بهترین آن در بهار است) برای شناسایی زودهنگام خسارت‌های احتمالی سقف و بام این بازرسی انجام شود.
سقف‌ها و نماها متشکل از ورق‌های ذوزنقه ای حداقل یک بار در سال نیاز به تمیز کردن دارند. نشست خاک بر روی ورق فولادی ممکن است باعث تغییر رنگ ناهمواری‌های آن (به دلیل ضربه ناهموار پرتوهای UV) شود و این امر باعث محافظت کمتر در برابر خوردگی میشود. بخش‌های کثیف و لکه‌دار را می‌توان با برس نرم و آب با دمای حداکثر 60 درجه تمیز کرد. در صورت لزوم استفاده از مواد شوینده سبک با میزان pH برابر 6 یا 7 و حداکثر مقدار محلول به میزان 10 درصد مجاز است. همچنین می‌توان از آب فشرده‌شده (حداکثر 100 بار فشار) برای تمیز کردن آن‌ها استفاده کرد. استفاده از پودرهای تمیزکننده، حلال نیترو، نوشابه‌های کلردار، مواد معطر، مواد دارای آمون کلراید یا سدیم مجاز نیست.
ترمیم صدمه در ورق گالوانیزه ذوزنقه ای در سطوح کوچک با روغن جلا انجام میشود. بااین‌حال رنگ کردن سطوح بزرگ باید با رنگ‌های صنعتی خاص برای نوسازی پوشش‌ها انجام شود. رنگ کردن باید فقط به نقاط آسیب‌دیده ویژه (خراش‌ها، مراکز خوردگی و غیره) محدود شود. آماده‌سازی سطح برای رنگ‌آمیزی باید با قوانین عمومی پذیرفته‌شده انجام شود. لازم است ابتدا همه علائم خوردگی از بین بروند. بهترین راه، استفاده از برس مخصوص یا کاغذ سنباده ریز است. سپس سطح آن باید از هرگونه گردوغبار و مواد روغنی تمیز شود. برای پاک کردن مواد روغنی از نفت یا آب به‌علاوه سورفاکتانت می‌توان استفاده کرد. قسمت‌های ترمیم‌شده به دلیل تأثیر طبیعی پدیده جوی (پیری لاک جلا به دلیل تأثیر اشعه ماوراءبنفش) ممکن است در مقایسه با ورق‌های فولادی اصلی ازنظر رنگ متفاوت باشند.
جمع‌بندی
ورق گالوانیزه ذوزنقه ای نوعی ورق گالوانیزه حاوی طرح‌هایی به شکل ذوزنقه یا مربع در سطح مقطع خود است و خواص مطلوبی مانند سطح صاف، استحکام بالا، عایق حرارت، مقاوم در برابر تغییرات آب‌وهوا، ظاهر زیبا و قیمت مناسب از مشخصه‌های اصلی آن است. این ورقها دارای وزنی مشابه‌ها ورق‌های گالوانیزه معمولی بوده با این تفاوت که امکان تولید در هر طول دلخواهی را دارا هستند. کاربرد اصلی ورق ذوزنقه در ساخت انواع سقف و پوششهای سقف، ساخت سوله، دیوارهای جانبی ساختمان، تعریف مرز در زمینها و غیره است.
سؤالات متداول
1- ورق گالوانیزه ذوزنقه در چه سایز و ابعادی تولید میشود؟
این ورقها در طول دلخواه، عرض 100 و 125 سانتیمتر و ضخامت 0.3 تا 2 میلیمتر تولید میشوند.
2- وزن ورق ذوزنقه چقدر است؟
وزن ورق گالوانیزه ذوزنقه تفاوت چندانی با وزن ورق گالوانیزه معمولی ندارد.
3- مهمترین کاربرد ورق ذوزنقه چیست؟
از این نوع ورقها در ساخت انواع سقف و پوششهای سقف، ساخت سوله، دیوارهای جانبی ساختمان، تعریف مرز در زمینها و غیره استفاده میشود.