مراحل و چگونگی نبشی کشی آسانسور
دسترسی سریع به محتوای مقاله
نبشی کشی آسانسور یکی از مراحل اولیه در نصب و راه‌اندازی آن است که اگر به‌درستی انجام نشود، احتمال بروز خطرات جبران نشدنی وجود خواهد داشت. آهن کشی آسانسور زمینهساز حرکت اتاقک آن بوده و باید از نظر شاقول بودن، محل وارد آمدن بارهای سازه، میزان آهن آلات موردنیاز و غیره به‌درستی موردبررسی قرار گیرد تا ایمنی و استاندارد بودن آن تأیید شود. در ادامه چگونگی انجام و مراحل نبشی کشی آسانسور به‌طور کامل شرح داده خواهد شد.
نبشی کشی آسانسور چیست؟
نبشی کشی آسانسور که به آهن کشی آسانسور نیز اطلاق میشود، عملیاتی شامل نصب یک سری ستونهای عمودی در چاه آسانسور است که این ستون‌ها با کلاف‌هایی به هم متصل می‌شوند و زمینهساز حرکت اتاقک آسانسور خواهند بود. اتاقک آسانسور باید که به‌راحتی در بین این ستون‌ها جابجا شود و ستون‌ها نیز باید از قابلیت تحمل بارهای وارده از جانب کابین آسانسور به آنها برخوردار باشند.
نبشی کشی آسانسور باید با دقت بالا و توسط افراد متخصص و ابزارهای مهندسی دقیق انجام شود. چراکه هرچقدر کیفیت آهن کشی آسانسور بالاتر باشد، ایمنی آسانسور افزایش یافته و نیز میزان لرزش‌های کابین به حداقل می‌رسد. آهن کشی آسانسور نقش قاب نگهدارنده را برای کابین ایفا میکند و در صورت عدم انجام نبشی کشی، نه‌تنها آسانسور از ایمنی لازم برخوردار نخواهد بود، بلکه قادر به بالا کشیدن هیچ باری هم نیست.
مراحل نبشی کشی آسانسور
برای اجرای اصولی و استاندارد نبشی کشی آسانسور باید مراحل زیر به‌دقت رعایت و انجام شوند:
نقشه آهن کشی آسانسور
این نقشه توسط مهندسان طراح و نرم‌افزارهای تخصصی طراحی میشود و شامل تمام جزئیات کار و نحوه اجرای آنها است. به دلیل وجود تمام جزئیات اجرایی در این نقشه، خطاهای احتمالی را حدس زد و نسبت به رفع آنها قبل از اجرای طرح اقدام کرد. پایان کار آهن کشی آسانسور از روی همین نقشه قابل حدس است.
شاقول ریزی آسانسور
قبل از پیاده‌سازی نقشه باید که چاه آسانسور ازلحاظ تراز بودن موردبررسی قرار گیرد و تراز شود که به آن شاقول ریزی می‌گویند. برای اطمینان حاصل کردن از همسان بودن تیرها نیز به شاقول ریزی نیاز است. برای این منظور، یک نفر از قسمت پشت‌بام اقدام به آویزان کردن ریسمان‌هایی بر روی هر ستون میکند. در داخل ساختمان نیز یک نفر حضور داشته و با در نظر گرفتن داخلی‌ترین قسمت دیوار، ریسمان را به آن آویزان میکند. سپس اختلاف ریسمان‌ها باهم مقایسه شده و ناشاقولی یا خطای چاه آسانسور برطرف میشود.
تعیین محل قرارگیری صفحه پلیت‌ها
از صفحه پلیت برای نصب آسانسور در ساختمان‌های با اسکلت بتنی استفاده میشود و در ساختمان‌های اسکلت فلزی، اتصالات فلزی نقش آنها را ایفا می‌کنند. این صفحه پلیت‌ها به‌صورت افقی در چهار گوشه چاه آسانسور کار گذاشته می‌شوند تا مهار نیروها بهتر انجام پذیرد. پاک‌سازی سطح صفحه پلیت‌های کار گذاشته شده به دلیل ریختن سیمان بر روی آنها باید قبل از نبشی کشی آسانسور انجام شود.
تعیین خط تراز
خط تراز یا خط مبنا همان خطی است که نبشی کشی را با ورودی آسانسور تراز میکند. به‌منظور تراز کردن باید از یک سطح‌مبنا استفاده شود. این سطح‌مبنای تراز یک دیوار است که در پشت‌بام و یا در جلوی درب آسانسور کار گذاشته میشود. این دیوار تراز بر اساس یک سری الگوهای اندازه‌گیری به‌وسیله ناودانی و میلگردهای ساده جوشکاری میشود تا تثبیت شود.
کلاف بندی
کلاف بندی شامل اتصال ستون‌ها به یکدیگر به‌صورت افقی است. برای این منظور، کلاف‌ها مطابق نقشه، انتخاب شده و برش زده می‌شوند تا در چاه آسانسور قرار گیرند. رعایت تراز بودن در این مرحله ضروری است. نکته قابل‌توجه در عدم قرارگیری کلاف‌ها در ورودی آسانسور است و تمامی کلاف‌ها در چاه آسانسور به ترتیب زیر قرار می‌گیرند:
- قرارگیری یک کلاف با فاصله 30 سانتی‌متر از کف چاه و یک کلاف با همین فاصله از سقف چاه
- قرارگیری کلاف‌های میانی با فاصله 120 تا 250 سانتی‌متر در کنار یکدیگر
- قرارگیری کلاف دال در انتهای چاه آسانسور (از جنس ناودانی یا تیرآهن 18)
آهن کشی آسانسور در ساختمان های مختلف
نحوه نبشی کشی آسانسور در ساختمان‌های اسکلت فلزی و اسکلت بتنی متفاوت است. این تفاوت هم شامل نحوه اجرا و هم شامل آهن آلات به‌کاررفته در آنها میشود.
آهن کشی آسانسور در ساختمان اسکلت فلزی
آهن کشی آسانسور در ساختمان اسکلت فلزی به‌مراتب راحت‌تر از ساختمان اسکلت بتنی است و هزینه کمتری نیز به دنبال خواهد داشت. به این دلیل که مثلاً اگر یکی از ستونهای ساختمان در یکی از گوشههای چاه آسانسور قرار گرفته باشد، میتوان از آن به‌عنوان ستون آسانسور هم استفاده کرد. بدین ترتیب، در هزینه تهیه مواد اولیه و آهن آلات صرفهجویی میشود. ضمن اینکه، از کلاف بندی طبقات نیز میتوان به‌عنوان کلاف نبشی کشی آسانسور استفاده کرد.
آهن کشی آسانسور در ساختمان اسکلت بتنی
نکته کلیدی و اصلی‌ترین تفاوت اسکلت فلزی و بتنی در نبشی کشی آسانسور، استفاده از صفحه یا پلیت فلزی در ساختمان اسکلت بتنی است. محل قرارگیری پلیت‌ها باید هم‌زمان با بتن‌ریزی سقف‌ها مشخص شود و محل قرارگیری پلیت‌ها نیز توسط کارفرما و پس از مشورت با افراد متخصص مشخص میشود.
این صفحه پلیت‌ها وظیفه اتصال ستون‌ها به طبقات را بر عهده دارند و در چهار گوشه چاه آسانسور و روی سقف اجرا می‌شوند تا بتوانند بارهای وارده بر ستون‌ها را بهتر تحمل کنند. برای ایجاد ارتباط بهتر بین آسانسور و سازه اصلی، پلیت‌ها در سقف هر طبقه و در هر چهار گوشه چاه آسانسور نصب می‌شوند. این پلیت‌ها در زمان آرماتوربندی به اسکلت ساختمان متصل می‌شوند و در غیر این صورت، در زمان اجرای نبشی کشی آسانسور به چهار گوشه چاه آسانسور پیچ می‌شوند.
نکات نبشی کشی آسانسور
نحوه محاسبه میزان آهن آلات موردنیاز و سایز آنها
برای محاسبه میزان آهن آلات مصرفی در نبشی کشی آسانسور ابتدا ارتفاع کل سازه و سپس نیز ارتفاع طبقات و فضای بالاسری موردمحاسبه قرار می‌گیرد. ضمن اینکه، نباید از فاصله چاهک که عبارت است از فاصله چاه آسانسور تا اولین توقف آن و هم‌چنین فضای بالاسری که فضای آخرین توقف تا سقف چاه آسانسور است غافل شد. نکته مهم در محاسبه ارتفاع، این مورد است که پس از محاسبه موارد گفته‌شده، مقدار آن باید چهار برابر شود چراکه برای آهن کشی آسانسور به چهار ستون با چنین ارتفاعی نیاز است. برای محاسبه مقدار نبشی مورد نیاز نیز می توان به جدول اشتال نبشی و یا جدول وزنی آن رجوع کرد.
تعیین نقاط اتصال و محل‌های جوشکاری
جوشکاری محل‌های اتصال یکی از مراحل حساس در نبشی کشی آسانسور است. ازآنجایی‌که حرکت آسانسور به‌صورت دینامیکی و پویا است، در اتصال طولی نبشیها نباید لبه‌های آنها را به یکدیگر جوشکاری کرد و باید حتماً برای اتصال آنها از ورق‌های فولادی استفاده شود. اینچنین، اطمینان حاصل میشود که براثر حرکت مداوم آسانسور، نبشیها از یکدیگر جدا نخواهند شد.
چگونگی اجرای جوشکاری
جوشکاری‌های مربوط به آهن کشی آسانسور همگی در حالت 4G یا جوش بالاسری بوده که سخت‌ترین موقعیت جوشکاری است و تنها افراد حرفه‌ای و متخصص قادرند در چنین موقعیتی جوشکاری کنند.
تعیین تعداد طبقات تحت پوشش یک آسانسور
برای ساختمان‌های با تعداد طبقات بالا، یک آسانسور پاسخگو نخواهد بود و برای هر تعداد طبقه مشخص، یک آسانسور مجزا را در نظر می‌گیرند. برای این منظور لازم است فاصله دو آسانسور که بر روی یکدیگر قرارگرفته‌اند به‌درستی حفظ شود و هرکدام از آنها به‌صورت جداگانه نبشی کشی شوند.
محاسبه مقدار وزن قابل‌حمل توسط آسانسور
مقدار وزن قابل‌تحمل توسط هر آسانسور توسط نرم‌افزارهای تخصصی قابل‌محاسبه است. در آسانسورهای با ظرفیت بیش از چهار نفر، از 6 ستون در نبشی کشی آسانسور استفاده میشود به‌طوری‌که دو ستون در بین چهار ستونی که در چهار گوشه چاه آسانسور واقع‌شده‌اند، قرار می‌گیرد.
تعیین محل سوراخ‌های موتورخانه
محل‌های سوراخ موتورخانه و وزنه‌ها باید در همان مراحل ابتدایی راه‌اندازی آسانسور در نظر گرفته شوند چراکه پس از اتمام دیوارچینی سقف سازه آسانسور، انجام چنین کاری امکان‌پذیر نیست و باید تمام مراحل ساخت از ابتدا از سر گرفته شود.
نصب داربست
پس از اتمام دیوارچینی در چاه آسانسور و به‌منظور اجرای آهن کشی و تأمین امنیت، باید که داربست نصب شود. نبود داربست ممکن است منجر به سقوط کارگران در چاه آسانسور شود و تلفات جانی جدی به دنبال داشته باشد. برای این منظور لازم است که دیوارچینی قبل از نبشی کشی آسانسور انجام شود.
جمع‌بندی
نبشی کشی آسانسور جزو مراحل اولیه نصب و راه‌اندازی آسانسور بوده و باید با دقت بالایی انجام شود. چراکه همچون یک ریل برای حرکت راحت آسانسور عمل میکند و بنابراین باید از نظر تراز بودن، نحوه اتصالات و تعداد ستونهای به‌کاررفته در آنها دقت لازم به عمل آید. نبشی کشی آسانسور در ساختمان‌های با اسکلت بتنی و فلزی متفاوت است به‌گونه‌ای که این کار برای ساختمان فلزی هزینه کمتری را در بر خواهد داشت.
سؤالات متداول
1- نبشی کشی آسانسور به چه منظوری انجام میشود؟
آهن کشی آسانسور زمینهساز حرکت پویا و دینامیکی آسانسور بوده و امنیت و ایمنی آن را در حرکت مداوم تضمین میکند.
2- آهن کشی آسانسور در ساختمان بتنی ارزانتر است یا ساختمان فلزی؟
در ساختمان فلزی اگر ستونهای ساختمان در یکی از گوشههای چاه آسانسور قرار گیرند میتوان از آنها برای ستونهای چاه آسانسور استفاده کرد و اینچنین در هزینهها صرفهجویی میشود.
3- در نبشی کشی آسانسور آیا باید نبشیها را مستقیماً به یکدیگر جوش داد؟
خیر؛ نبشیها باید در جهت طولی و با استفاده از ورق فولادی به یکدیگر متصل شوند و از اتصال مستقیم آنها به یکدیگر خودداری شود.