تفاوت های ورق گالوانیزه و ورق آلوزینک
دسترسی سریع به محتوای مقاله
تفاوت ورق آلوزینک و گالوانیزه چیست؟ آیا ورق آلوزینک همان ورق گالوانیزه است؟ موارد مصرف هر یک از این ورق‌ها چیست؟ کدام یک خواص سطحی بهتری را ارائه می‌دهد؟ ورق گالوانیزه گران‌تر است یا ورق آلوزینک؟
بااینکه ورق‌های فولادی دارای مقاومت و استحکام بالایی هستند، اما در برابر برخی موارد مانند زنگ‌زدگی و خورده شدن آسیب‌پذیرند. برای رفع این عیب ورق‌های فولادی سعی می‌شود با ایجاد پوشش‌هایی بر سطح آن‌ها، از زنگ‌زدگی و خورگی آن‌ها جلوگیری به عمل آید. ازجمله مهم‌ترین ورق‌هایی که به این روش تولید می‌شوند می‌توان به ورق‌های گالوانیزه و آلوزینک اشاره نمود. در ادامه به بررسی تفاوت‌های ورق گالوانیزه و آلوزینک می‌پردازیم.
مهم ترین تفاوت های ورق گالوانیزه و آلوزینک
مهم‌ترین تفاوت این ورق‌ها در ماده‌ای است که برای پوشش دادن سطح آن‌ها و افزایش مقاومتشان در برابر خوردگی استفاده می‌شود. این ماده در ورق‌های گالوانیزه فلز روی است اما در ورق‌های آلوزینک علاوه بر فلز روی، عناصر دیگری همچون آلومینیوم و سیلیسیم هم استفاده می‌شود. همین موضوع موجب ایجاد تفاوت ورق گالوانیزه و آلوزینک در زمینه‌های مختلف شده است.
درصد بیش‌تر ترکیب شیمیایی ورق آلوزینک را آلومینیوم تشکیل داده و سپس روی بیش‌ترین استفاده را در آن دارد. از سیلیکون هم به مقدار ناچیزی استفاده می‌شود. درصد معمول این عناصر در پوشش آلوزینک حدود 55 درصد آلومینیوم، 43 درصد روی و بیش از یک درصد سیلیکون است. به این ترتیب، تفاوت آلیاژهای به‌کاررفته در پوشش این ورق‌ها، باعث تفاوت در ویژگی‌ها و کاربردهای آن‌ها شده است.
فرق ورق آلوزینک و گالوانیزه چیست؟ کدام یک بهتر است؟
برای مشخص کردن فرق ورق آلوزینک و گالوانیزه، نخست باید با هرکدام از این ورق‌ها آشنا شویم و خواص منحصربه‌فرد و کاربرد آن‌ها را بشناسیم. ورق گالوانیزه نوعی ورق فولادی است که سطح آن با لایه‌ای از روی پوشش داده شده است. این پوشش توسط فرآیندی به نام گالوانیزه کردن اعمال می‌شود و به همین دلیل این ورق‌ها را گالوانیزه می‌گویند. با فرآیند تولید ورق گالوانیزه در این لینک آشنا شوید.
اما گاهی اوقات این پوشش اعمالی ترکیبی از روی و آلومینیوم است که ورق تولیدی در این روش آلوزینک یا گالوانوم نامیده می‌شود. فلز روی در لاتین زینک نامیده می‌شود. بنابراین، به این ورق‌ها که از پوششی با ترکیب آلومینیوم و زینک ایجادشده‌اند، آلوزینک گفته می‌شود.
تفاوت در کاربرد
با توجه به ساختار و ویژگی‌های ورق آلوزینک یا گالوانوم، این ورق در قسمت‌های کاربرد دارد که احتمال خورده شدن یا زنگ‌زدگی ورق فولادی وجود داشته باشد. در مقابل، ورق‌های گالوانیزه هم کاربردهایی مشابه داشته و عموماً برای مقاومت در برابر خوردگی توأم با استحکام مناسب به کار برده می‌شوند.
اگرچه ورق‌هایی که با سایر فلزها پوشش داده می‌شوند هم برای این کاربردها مناسب هستند، اما ترکیب آلومینیوم و روی بهتر از سایر فلزها و حتی استفاده جداگانه از هر یک از روی و آلومینیوم جواب می‌دهد. به عبارتی، هم مقاومت در برابر خوردگی و هم دوام ترکیب آلوزینک بیش‌تر خواهد بود. در ادامه تعدادی از مهم‌ترین و رایج‌ترین موارد استفاده از ورق‌های آلوزینک را برای شما آورده‌ایم:
- استفاده برای پوشش دادن دیوارهای موجود در محیط‌های مرطوب
- استفاده در نرده‌ها و قاب‌های فولادی
- در موارد مربوط به لوله‌کشی و زه کشی
- جهت ساخت سقف مکان‌های بزرگ و سوله‌ها، به‌خصوص در جاهایی مرطوب و پر بارش
- استفاده در ساخت بسیاری از قطعات مهم خودرو
- تولید برخی وسایل خانگی مانند اجاق‌گاز، آبگرمکن، کولر و یخچال
- ساخت دیگ‌های بخار
تفاوت در ظاهر
یکی از جنبه‌های تفاوت ورق گالوانیزه و آلوزینک در شکل ظاهری آن‌ها است. اگرچه هر دو این ورق‌ها از ظاهری مناسب برخوردار هستند، اما سطح ظاهری ورق‌های آلوزینک از ورق‌های گالوانیزه بهتر و یکدست‌تر است. علاوه بر این، به‌طورمعمول ورق‌های آلوزینک را رنگ کرده و سپس مورداستفاده قرار می‌دهند. درحالی‌که ورق‌های گالوانیزه بیش‌تر با همان شکل ظاهری خود مورداستفاده قرار می‌گیرند. البته این امکان وجود دارد که ورق‌های گالوانیزه را هم رنگ‌آمیزی کرد، اما به دلیل ظاهر براق و درخشانی که دارند، کم‌تر این کار انجام می‌شود.
تفاوت در دوام و مقاومت در برابر خوردگی
اگرچه استفاده از ورق‌های استیل برای کاربردهای مقاومت به خوردگی ارجحیت دارد اما معمولاً این ورق‌ها گران هستند. درنتیجه، استفاده از ورق‌های آلوزینک و گالوانیزه به‌صرفه‌تر است. ورق‌های آلوزینک یا گالوانوم از نظر دوام و طول عمر نسبت به ورق‌های گالوانیزه برتری دارند. با توجه به این‌که پوشش آلوزینک که از آلومینیوم، روی و سیلیکون تشکیل شده مقاومت بسیار بالایی هم در برابر خوردگی و هم در برابر زنگ‌زدگی دارد، به‌راحتی آسیب نمی‌بیند. درنتیجه، ورق آلوزینک دوام و طول عمر زیادی خواهد داشت.
اما ورق‌های گالوانیزه نسبت به آلوزینک دارای مقاومت کم‌تری بوده و به‌طورمعمول طول عمر کم‌تری دارند. از طرف دیگر، در برخی موارد مشاهده می‌شود که پوشش گالوانیزه از سطح ورق فولادی جدا می‌شود، حال این‌که پوشش آلوزینک چسبندگی بیش‌تری داشته و به‌راحتی جدا نمی‌شود. بنابراین، از ورق‌های آلوزینک در بخش‌هایی که از حساسیت بالاتری در این مورد برخوردار هستند، استفاده می‌شود. میزان مقاومت این ورق‌ها به‌گونه‌ای است که حتی با ایجاد خراش بر روی سطح آن‌ها، بازهم خاصیت ضد خوردگی‌شان را از دست نخواهند داد.
تفاوت در وزن
ورق آلوزینک دارای وزنی بسیار سبک‌تر نسبت به سایر پوشش‌ها است. چگالی فلز روی در حدود 7.13 بوده و چگالی آلومینیوم برابر با 2.7 گرم بر سانتی‌متر مکعب است. ازآنجایی‌که درصد بیش‌تر پوشش گالوانوم را آلومینیوم تشکیل می‌دهد، وزن کلی این ترکیب هم کاهش می‌یابد. درنتیجه ورق‌هایی که از این ترکیب برای پوشش دادن آن‌ها استفاده می‌شود وزن پایین‌تری خواهند داشت. بنابراین، وزن مخصوص آلوزینک را می‌توان یکی از فاکتورهای مثبت آن در نظر گرفت.
تفاوت در ابعاد
ورق‌های گالوانیزه و آلوزینک از نظر ابعاد هم با یکدیگر تفاوت‌هایی دارند. اگرچه مهم‌ترین عامل در تعیین ابعاد این ورق‌ها، ابعاد ورق پایه‌ای است که جهت تولید آن‌ها مورداستفاده قرار می‌گیرد، اما بازهم در برخی موارد کنترل‌هایی بر روی این ابعاد وجود دارد. ابعاد این ورق‌ها بیش‌تر به کارخانه سازنده آن‌ها بستگی دارد، اما به‌طورمعمول این ورق‌ها را در عرض‌های 1، 1.25 و 1.5 متری تولید می‌کنند. طول آن‌ها هم می‌تواند 1.5 تا 2 متر بوده و در برخی موارد هم طول بسیار بیش‌تری داشته که آن‌ها را به‌صورت کلاف جمع می‌کنند.
بیش‌ترین تفاوت این ورق‌ها از نظر ابعادی به ضخامتشان برمی‌گردد. ورق‌های گالوانیزه معمولاً ضخامت خیلی بیش‌تری از ورق‌های آلوزینک دارند؛ به‌خصوص اگر توسط فرآیند گالوانیزه گرم تولید شده باشند. معمولاً ضخامت ورق‌های آلوزینک بین 0.4 تا 0.8 میلی‌متر است. حال این‌که ضخامت ورق‌های گالوانیزه از 0.5 میلی‌متر شروع شده و تا 2 میلی‌متر هم می‌رسد. درنتیجه می‌توان گفت که این ورق‌ها از نظر ابعاد طولی و عرضی تفاوت چندانی با یکدیگر ندارند، اما ضخامت ورق‌های آلوزینک از گالوانیزه کم‌تر است.
تفاوت در قیمت
بدون شک ورق‌های آلوزینک دارای قیمت بالاتری نسبت به ورق‌های گالوانیزه هستند. دلیل آن‌هم استفاده از عنصر تقریباً گران آلومینیوم در پوشش آن‌ها است. البته باید به نوع و کیفیت ورق پایه استفاده‌شده در ساخت ورق گالوانیزه نیز دقت نمود. این مقایسه قیمت زمانی صحیح است که ورق پایه استفاده‌شده در هر دو این مقاطع کیفیت یکسانی داشته باشد. چراکه در تعیین قیمت این‌گونه ورق‌ها تنها قیمت ورق پایه و هزینه تولید پوشش سطح ورق اهمیت دارد. به‌این‌ترتیب، ازآنجایی‌که قیمت پوشش آلوزینک از پوشش روی خالص بیش‌تر است، قیمت این ورق‌ها هم بیش‌تر خواهد بود.
جمع بندی
ورق‌های گالوانیزه و آلوزینک هر دو از ورق‌های بسیار مهم و کاربردی در صنایع گوناگون هستند که به دلیل خاصیت ضد خوردگی و ضد زنگ، مشهور هستند. باوجوداین، ورق‌های گالوانیزه و آلوزینک از جنبه‌های گوناگونی هم با یکدیگر تفاوت دارند. از جمله مهم‌ترین وجه تفاوت این ورق‌ها که باعث تفاوت در سایر ویژگی‌ها و کاربردهای آن‌ها گردیده است، پوشش سطحی‌شان است.
در ورق‌های آلوزینک از آلومینیوم، روی و سیلیکون به‌عنوان پوشش استفاده می‌شود، حال این‌که در ورق‌های گالوانیزه تنها از فلز روی به‌عنوان پوشش سطحی استفاده می‌شود. با توجه به این موضوع، ورق‌های آلوزینک نسبت به ورق‌های گالوانیزه هم دارای مقاومت بهتری بوده و هم طول عمر بیش‌تری دارند. از طرف دیگر، قیمت آن‌ها هم بالاتر خواهد بود. بنابراین، باید از این ورق‌ها در قسمت‌هایی استفاده شود که از اهمیت بالایی برخوردار بوده و حساسیت زیادی در برابر خوردگی و زنگ زدن وجود داشته باشد.