تحلیل ماهانه قیمت آهن آلات
دسترسی سریع به محتوای مقاله
بازار آهن‌آلات ایران همواره یکی از پرنوسان‌ترین بخش‌های اقتصاد کشور است. نوسانات نرخ ارز، تغییرات عرضه و تقاضا، سیاست‌های صادراتی و تحریم‌ها همگی در تعیین قیمت نهایی مقاطع فولادی نقش دارند. در این مقاله، ابتدا عوامل اصلی مؤثر بر قیمت آهن‌آلات در ایران را بررسی می‌کنیم، سپس مروری بر روند چند سال اخیر بازار خواهیم داشت و درنهایت تحلیل ویژه‌ای از قیمت آهن در ماه آبان ۱۴۰4 ارائه می‌دهیم.
عوامل مؤثر بر قیمت آهن‌آلات در بازار ایران
قیمت آهن و فولاد در ایران تحت تأثیر مجموعه‌ای از عوامل داخلی و خارجی است. مهم‌ترین آن‌ها عبارت‌اند از:
1. نوسانات نرخ ارز
افزایش یا کاهش ارزش دلار، به‌صورت مستقیم روی قیمت آهن تأثیر می‌گذارد. قیمت ارز در ابتدا به‌طور غیرمستقیم و با افزایش انتظارات تورمی باعث جهش قیمت آهن آلات می‌شود. هم‌چنین در ادامه قیمت مواد اولیه، قطعات صنعتی و هزینه‌های حمل‌ونقل بین‌المللی اغلب به ارز وابسته‌اند. درنتیجه، هرگونه جهش ارزی، هزینه تولید فولاد را بالا می‌برد.
2. قیمت جهانی مواد اولیه
قیمت سنگ آهن، قراضه و آهن اسفنجی در بازارهای جهانی نقش تعیین‌کننده‌ای دارد. افزایش بهای این مواد، به‌خصوص در معاملات بورس کالا، فشار صعودی بر قیمت میلگرد، تیرآهن و سایر مقاطع ایجاد می‌کند.
3. هزینه انرژی و مشکلات تأمین برق، گاز و سوخت
صنایع فولادی جزو پرمصرف‌ترین صنایع وابسته به انرژی‌های برق و گاز هستند. افزایش تعرفه گاز یا برق صنعتی، مستقیماً هزینه تمام‌شده تولید را افزایش داده و درنهایت در بازار مصرف منعکس می‌شود. هم‌چنین قطع برق فولادی‌ها در تابستان و قطع گاز کارخانه‌ها در زمستان از عوامل افزایش هزینه تولید آهن آلات است.
4. عرضه و تقاضای داخلی
کاهش تولید در کارخانه‌ها، محدودیت عرضه در بورس کالا یا کاهش فعالیت پروژه‌های ساختمانی می‌تواند باعث رکود یا رشد قیمت شود. از مهم‌ترین دلایل کاهش تولید و عرضه آهن آلات می‌توان به مشکلات زنجیره تأمین مانند سختی واردات مواد اولیه و قطع گاز و برق اشاره کرد. در مقابل، افزایش تقاضا در پروژه‌های عمرانی یا رونق ساخت‌وساز، رشد قیمتی را تسریع می‌کند.
5. تحریم‌ها، سیاست‌های دولتی و مقررات صادرات
تصمیمات وزارت صمت و سیاست‌های ارزی دولت درباره صادرات فولاد و کنترل بازار داخلی تأثیر زیادی بر روند قیمت دارد. محدودیت صادرات یا تغییر تعرفه‌ها معمولاً بازار داخلی را دچار نوسان می‌کند. هم‌چنین تحریم‌ها باعث می‌شود میزان صادرات کاهش یافته و از این رو عرضه داخلی افزایش می‌یابد.
6. نرخ تورم و وضعیت اقتصادی
تورم عمومی اقتصاد، رشد نقدینگی و انتظارات تورمی در کشور معمولاً باعث بالا رفتن قیمت کلی کالاها ازجمله قیمت آهن‌آلات می‌شود.
7. هزینه حمل‌ونقل و لجستیک
افزایش بهای سوخت و هزینه‌های حمل بین کارخانه و بازار، موجب تفاوت قیمتی بین مناطق مختلف کشور می‌شود. هم‌چنین عواملی مانند اعتصابات رانندگان در خرداد 1404 باعث اخلال در زنجیره تأمین و رشد قیمت تمام شده مقاطع فولادی خواهد شد.
8. بازار جهانی فولاد
در دوره‌هایی که قیمت جهانی فولاد رشد می‌کند، تولیدکنندگان ایرانی تمایل بیشتری به صادرات دارند و عرضه داخلی کاهش می‌یابد؛ این امر موجب افزایش قیمت در بازار داخل می‌شود. البته این امر به میزان تحریم‌ها و تعرفه‌های صادراتی کشور در آن مقطع زمانی بستگی دارد.
9. انتظارات بازار و رفتار واسطهگریدر بازار ایران، رفتار واسطه‌ها، دلالان و انتظارات سود، هیجانات بازار و اخبار سیاسی و اقتصادی می‌تواند موجب حرکات قیمتی سریع شود. به‌عنوان مثال، شنیده شدن خبر افزایش تعرفه یا کاهش صادرات ممکن است باعث جهش تقاضای خرید احتیاطی شود.
10. محدودیت‌های تأمین و اختلالات زنجیره تأمین مواردی همچون مشکلات قاچاق، تحریم‌ها، قطعی برق، تحریم‌های بانکی یا محدودیت واردات قطعات و تجهیزات نیز می‌تواند تأثیر منفی بر تأمین مواد اولیه یا تولید فولاد بگذارد و قیمت‌ها را بالا ببرد.به‌صورت کلی قیمت آهن‌آلات تابع پیچیده‌ای از عوامل خارجی (نرخ ارز، بازار جهانی) و داخلی (عرضه، سیاست‌های دولت، تعرفه‌ها، انرژی، هزینه حمل‌ونقل و تورم) است. برای تحلیل دقیق‌تر، باید ترکیبی از این عوامل را در نظر گرفت و بین آن‌ها تعامل برقرار نمود.
مرور کلی بازار آهن‌آلات ایران در سال‌های اخیر
در سال‌های اخیر، بازار آهن و فولاد ایران در یک چرخه جهش تورمی و رکود سنگین در حال تکرار بوده که به‌صورت کلی روندی نسبتاً صعودی اما نوسانی را به ثبت رسانده است. چند عامل مهم این مسیر را شکل داده‌اند:
- افزایش نرخ دلار: افزایش مداوم نرخ ارز در سال‌های اخیر، باعث گران شدن مداوم قیمت آهن شده است.
- رکود صنایع و ساخت‌وساز: در سال‌های اخیر خروج سرمایه از کارهای تولیدی و صنایع باعث رکود شده است. رکود در ساخت‌وساز از اصلی‌ترین دلایل کاهش تقاضا در بازار آهن بوده است.
- مشکلات تولید داخل: قطعی برق در تابستان و محدودیت گاز در زمستان، تولید فولاد را دچار وقفه کرده و عرضه را کاهش داده است.
- تأثیر تحریم‌ها: دشواری در واردات قطعات و تجهیزات، افزایش هزینه تولید را به همراه داشته است. هم‌چنین تحریم‌های مالی باعث ازدست رفتن بسیاری از مشتریان منطقه‌ای فولاد ایران شده است.
- بورس کالا: عرضه فولاد در بورس کالا به شفافیت نسبی بازار کمک کرده، اما محدودیت عرضه بعضی شرکت‌ها باعث رشد ناگهانی قیمت در بازار آزاد می‌شود.
در مجموع، قیمت آهن‌آلات در ایران طی پنج سال گذشته با شیب کلی افزایشی، اما همراه با دوره‌های رکود موقت حرکت کرده است.
وضعیت کلی بازار فولاد و آهن‌آلات در سال ۱۴۰۴
در سال ۱۴۰۴، بازار فولاد ایران با شرایط ویژه‌ای همراه بوده است. برخی نقاط کلیدی:
- نوسان نرخ ارز و تأثیر بر قیمت مواد اولیه: بازار فولاد، بیش از گذشته، نسبت به تغییرات دلار حساس شده است. بالا بودن انتظارات تورمی و نوسانات ارزی یکی از عوامل کلیدی در تعیین قیمت داخلی مقاطع فولادی است.
- افزایش تنش‌های منطقه‌ای: افزایش ریسک‌های ژئوپولتیک مانند جنگ 12 روزه ایران و اسراییل باعث غیرقابل پیش بینی شدن بازارها و خروج سرمایه شده است.
- کندی تقاضا در بخش ساخت‌وساز در برخی مناطق: برخی تحلیل‌ها نشان می‌دهند که در فصل‌های اخیر، پروژه‌های ساختمانی و عمران با مشکل منابع مالی و تأخیر اجرا روبرو شده‌اند که تقاضا برای خرید مقاطع فولادی را تحت فشار قرار داده است.
- نوسانات عرضه داخلی به‌دلیل مشکلات انرژی یا تأمین: چندین دوره قطعی برق یا محدودیت گاز برای صنایع فولادی گزارش شده است که ممکن است تولید را کاهش داده باشد. در تحلیل بازار خرداد ۱۴۰۴، اشاره شده که کارخانه‌ها تحت فشار محدودیت برق بوده‌اند.
- روند قیمت مقاطع فولادی طی سال: به‌عنوان مثال، نمودار قیمت میلگرد نشان می‌دهد که در شش ماه گذشته، نوسان قابل توجهی بین حدود 29 هزار تومان تا بیش از 39 هزار تومان برای برخی برندهای میلگرد ثبت شده است.
تحلیل قیمت آهن‌آلات در ماه آبان 1404
حال با توجه به وضعیت کلی، بیاییم فرض کنیم چه شرایطی ممکن است در آبان ۱۴۰۴ مشاهده شود و تحلیل و پیشبینی انجام دهیم.
۱. روند کلی قیمت آهن در آبان 1404
با توجه به اینکه در سال ۱۴۰۴ فشارهای ارزی و صادراتی افزایش یافته‌اند، پیشبینی می‌شود که قیمت مقاطع فولادی در آبان، گرایشی افزایشی یا حداقل روندی ثابت داشته باشند. ممکن است افزایش به‌تدریج صورت گیرد نه جهش ناگهانی، مگر اینکه یک شوک ارزی یا سیاستی رخ دهد.
با در نظر گرفتن پیش‌بینی‌های پاییز ۱۴۰۴ که در برخی منابع منتشر شده‌اند می‌توان محدوده قیمت برخی مقاطع را در آبان بدون ارزش افزوده به‌صورت زیر گفت:
قیمت میلگرد: بین ۳۴, ۵۰۰ تا ۴۱, ۵۰۰ تومان به ازای هر کیلوگرم
قیمت ورق سیاه: بین ۴۰, ۰۰۰ تا 49.500 تومان به ازای هر کیلوگرم
تیرآهن 14 الی 18: حدود 44 الی 55 هزار تومان به ازای هر کیلوگرم
اگر این بازه‌ها تقریباً معتبر باشند، در آبان ممکن است قیمت‌ها در لبه بالایی بازه یا کمی فراتر حرکت کنند، خصوصاً برای مقاطع سنگین یا خاص که تقاضای صادراتی برای این محصولات وجود دارد.
پیشبینی روند آتی بازار فولاد
اگر نرخ دلار در ماه‌های آینده افزایش پیدا کند و هم‌زمان هزینه انرژی نیز بالا برود، احتمالاً قیمت آهن‌آلات نیز رشد ملایمی خواهد داشت. بااین‌حال، اگر دولت سیاست تثبیت ارزی و کنترل عرضه فولاد در بورس را ادامه دهد، بازار به دلیل رکود در بخش تقاضا تا پایان پاییز در حالت تعادل نسبی باقی خواهد ماند.
پیشبینی کوتاه‌مدت:
- احتمال رشد ۲ تا ۴ درصدی قیمت آهن آلات تا پایان آذر
- ثبات و کاهش تقاضا در بخش ساختمانی
- افزایش تدریجی قیمت مواد اولیه داخلی (آهن اسفنجی و گندله)
توصیه به خریداران آهن در آبان 1404
- پایش دقیق نرخ ارز و سیاست‌های ارزی: از آنجایی که تأثیر ارز روی هزینه مواد اولیه و انتظارات تورمی شدید است، داشتن دید به تحولات ارز جزو اولویت‌هاست.
- تنظیم عرضه و خرید پله‌ای: به‌جای خرید کل نیاز در ابتدای ماه، بهتر است مرحله به مرحله خرید انجام شود تا در صورت تغییر شرایط ضرر کمتر باشد.
- تمرکز روی مقاطع با حاشیه صادراتی: اگر توان فروش صادراتی وجود دارد، تمرکز بر محصولاتی که بازار صادراتی دارند می‌تواند سودآوری را افزایش دهد.
- پیشبینی رقابتی در بورس کالا: عرضه در بورس کالا با قیمت پایه، واکنش خریداران را تحت تأثیر قرار می‌دهد؛ رصد عرضه‌ها و قیمت پایه مهم است.
- ریسک‌پذیری مدیریت‌شده: بازار فولاد و آهن‌آلات همواره پر از نوسان است؛ داشتن استراتژی پوشش ریسک (مثلاً قراردادهای آتی، خریدهای اعتباری، تضمین قیمتی یا قرارداد شاخصی) می‌تواند کمک کند.
