روش های تشخیص ورق گالوانیزه از سایر ورق های فولادی
دسترسی سریع به محتوای مقاله
ورقهای گالوانیزه که نوعی ورقهای فولادی تقویت‌شده هستند، به لطف برخورداری از پوشش روی، در برابر زنگ‌زدگی و خوردگی مقاوم‌اند. بااین‌حال، هرگونه خراش و صدمه به پوشش محافظ، سبب افت خواص ورق گالوانیزه و درنتیجه معیوب شدن آن می‌شود. در این صورت، خاصیت مقاوم به خوردگی این ورق به خطر می‌افتد و باید که به فکر چاره باشیم. اما چطور تشخیص دهیم که یک ورق گالوانیزه معیوب است و نیز نحوه تشخیص ورق گالوانیزه از سایز ورقها چیست؟
اهمیت تشخیص ورق گالوانیزه سالم از معیوب
ورقهای گالوانیزه اساساً ورقهای فولادی هستند که با عنصر روی پوشش داده شده‌اند. این ورقها شامل طیف وسیعی از ورقهای فولادی گالوانیزه گرم و الکتروگالوانیزه است. پوشش روی در ورق گالوانیزه همانند یک مانع پیوسته عمل کرده و اجازه نمی‌دهد رطوبت و اکسیژن به فولاد برسد. در واقع، این لایه روی از طریق واکنش با اتمسفر، از فولاد پایه محافظت می‌کند. با گالوانیزه کردن، حفاظت از ورقهای فولادی در برابر خوردگی چندین درجه بهبود می‌یابد. محافظت در برابر خوردگی که توسط پوشش‌های مبتنی بر روی به دست می‌آید، درنتیجه اثر گالوانیکی است، زیرا روی نسبت به آهن آندی است که باعث می‌شود در محیط‌های آبی یا مرطوب به‌عنوان یک فلز فداشونده عمل کند. بااین‌حال، مقاومت در برابر سایش‌های سطحی را می‌توان با ادغام پوشش‌هایی بر روی سطح گالوانیزه شده افزایش داد.
ورقهای فولادی گالوانیزه همچنین به دلیل برخورداری از سطح براق و ویژگی‌های شکلپذیری عالی شناخته‌شده‌اند. بااین‌حال، برخی عیوب و یا لکه‌های سطحی که به شوره ورق گالوانیزه معروف‌اند، ممکن است کارایی این ورقها را محدود کند. بنابراین، نحوه تشخیص ورق گالوانیزه سالم از معیوب از اهمیت بالایی برخوردار بوده که منجر به صرفه‌جویی در هزینه و نیز بهبود عملکرد و خواص سازه ساخته‌شده با این نوع ورقها می‌شود.
تفاوت ورق گالوانیزه با ورقهای معمولی
ورق گالوانیزه را از جنبه‌های گوناگونی می‌توان از سایر ورقهای فولادی متمایز کرد. این‌ها شامل فرآیند تولید، ترکیب شیمیایی، خواص، قیمت و کارایی هستند. تمام ورقهای فلزی از فرآیند نورد گرم یا نورد سرد تولید می‌شوند. بااین‌حال، ورقهای گالوانیزه پس از شکل‌دهی به‌صورت ورق، تحت فرآیند گالوانیزاسیون قرار می‌گیرند تا دارای پوشش روی شوند. این فرآیند پوشش دهی به دو صورت گالوانیزه داغ و الکتروگالوانیزه انجام می‌شود. بنابراین، یکی از تفاوت‌های ورق گالوانیزه با سایر ورقهای فولادی، در نحوه فرآیند تولید است.
برخورداری از پوشش روی نیز سبب شده تا ترکیب شیمیایی ورقهای گالوانیزه متفاوت از ورقهای فولادی و استیل باشد که این مورد خود سبب تمایز در خواص و کاربرد این ورق پرکاربرد می‌شود. همچنین، ورق گالوانیزه به‌طور قابل‌توجهی ضعیف‌تر از ورق استیل است. ازآنجایی‌که ورق گالوانیزه تنها حاوی یک لایه بیرونی از پوشش ضد زنگ است که به‌مرورزمان از بین می‌رود، همانند ورق فولادی ضد زنگ که حاوی مخلوط محافظ کروم برای جلوگیری از زنگ‌زدگی است عمل نکرده و برای مدت طولانی در برابر زنگ‌زدگی حفاظتی ایجاد نمی‌کند.
دیگر تفاوت ورق گالوانیزه نسبت به سایر ورقها، در کاربرد آن است که به جهت پوشش روی، در کاربردهای ضد خوردگی و زنگ‌زدگی و در شرایط جوی نامساعد بسیار سودمند است. بااین‌حال، قیمت آنها نسبت به ورقهای فولادی معمولی مقداری بیشتر است اما در مقایسه با ورقهای استیل، هزینه کمتری را در پی خواهند داشت.
ویژگی های ورق گالوانیزه
برخی از خواص و ویژگی‌های ورقهای گالوانیزه که آنها را برای کاربردهای مختلف مناسب می‌کند به شرح زیر هستند:
- مقاوم در برابر خوردگی و زنگ‌زدگی
- شکلپذیری مناسب
- کیفیت سطحی بسیار خوب
- قابلیت جوشکاری مناسب
- برخورداری از قابلیت رنگآمیزی آسان
تشخیص ورق گالوانیزه از سایر ورق ها
روش‌های مختلفی برای تشخیص ورقهای گالوانیزه از سایر ورقها وجود داشته که برخی از مهم‌ترین آنها عبارت‌اند از:
تفاوت ظاهری ورق گالوانیزه با سایر ورق ها
ورقهای گالوانیزه به سبب پوشش روی، دارای سطحی صاف و صیقلی هستند و نسبت به سایر ورقها و خصوصاً ورقهای سیاه، از شفافیت بیشتری برخوردارند. ضمن اینکه، نحوه و سرعت سرد کردن این ورقها پس از فرآیند گالوانیزاسیون سبب ایجاد تفاوت‌هایی در ظاهر ورقهای گالوانیزه می‌شود؛ به‌گونه‌ای که برخی از آنها دارای سطحی به‌اصطلاح بدون گل، برخی دارای گل‌های ریز و برخی دیگر دارای گل‌های درشت هستند.
اندازه گیری ضخامت پوشش
توجه به پوشش روی موجود بر روی ورقهای گالوانیزه از دیگر راه‌های تشخیص این ورق است. از طریق این روش، با استفاده از یک ضخامت سنج الکترونیکی، ضخامت پوشش غیرآهنی بر روی ورق فولادی اندازه‌گیری می‌شود. این روش به سبب غیر مخرب بودن و نیز ساده و ارزان بودن آن، یکی از راه‌های متداول تشخیص ورق گالوانیزه از سایر ورقهای فولادی است.
استفاده از تست‌های آزمایشگاهی
استفاده از تست‌های مختلف آزمایشگاهی نظیر طیف‌سنجی‌ها، می‌تواند در تجزیه‌وتحلیل وجود و یا عدم وجود پوشش روی و نیز مقدار آن بسیار کمک کند. این روش همچنین دقیق‌ترین و مطمئن‌ترین روش موجود است اما زمان‌بر نیز هست. البته نتیجه این تست‌ها در برگه مربوط به آنالیز شیمیایی محصولات موجود بوده و از طریق درصد روی موجود در این نوع ورقها می‌توان به وجود پوشش پی برد.
نحوه تشخیص ورق گالوانیزه معیوب
یک ورق گالوانیزه سالم دارای ظاهری استاندارد و بدون هیچ‌گونه عیب است. وجود هرگونه خراش، لکه، ناپیوستگی در پوشش، تفاوت رنگ و ... می‌تواند از وجود یک ورق گالوانیزه معیوب خبر دهد. نحوه تشخیص ورق گالوانیزه سالم از معیوب با آگاهی از ویژگی‌هایی که یک ورق مرغوب باید داشته باشد، امکان‌پذیر می‌شود. بدین گونه که با مقایسه ویژگی‌های ورق موجود با یک ورق گالوانیزه سالم و ایدئال، می‌توان به کیفیت و سالم یا معیوب بودن آن پی برد.
اولین راه تشخیص ورق گالوانیزه سالم و معیوب، توجه به برند سازنده آن است. کارخانه‌های معتبر تولیدکننده ورقهای گالوانیزه به سبب رعایت اصول و استاندارهای تولیدی مناسب، محصولات باکیفیتی نیز تولید و عرضه می‌کنند و بنابراین اگر ورقهای گالوانیزه از یک کارخانه و یا شرکت معتبر خریداری شوند، به‌احتمال‌زیاد سالم و بدون عیب هستند. البته باید از عدم وارد آمدن خسارات و صدمات ناشی از حمل‌ونقل ورقهای گالوانیزه نیز اطمینان حاصل شود.
دومین راه تشخیص ورقهای گالوانیزه مرغوب، توجه به عدم وجود لکه‌های سیاه بر روی سطح آنها است. این لکه‌های سیاه ممکن است در طی فرآیند گالوانیزه کردن و یا جوشکاری ورق گالوانیزه ایجاد شوند. ضمن اینکه، عدم وجود لکه‌های زرد و یا سفیدرنگ در لابه‌لای ورقهای گالوانیزه نشان از وجود ورقی مرغوب و باکیفیت دارد. دیگر روش تشخیص ورق گالوانیزه مرغوب، توجه به گل‌های موجود بر روی سطح آنها است. همان‌طور که گفته شد، ورقهای گالوانیزه دارای انواع ظاهر بدون گل، گل‌های ریز و نیز گل‌های درشت هستند که دراین‌بین، آن‌هایی که گل‌های ریز و شفاف‌تری دارند از کیفیت و مرغوبیت بالاتری برخوردارند.
سؤالات متداول
1- راه‌های تشخیص ورق گالوانیزه از سایر ورقها چیست؟
توجه به ظاهر ورق گالوانیزه از نظر رنگ و نوع گل، عدم وجود خراش یا لکه بر روی سطح آن و یکنواختی پوشش از راه‌های تشخیص ورق گالوانیزه نسبت به سایر ورقها است.
2- تفاوت ورق گالوانیزه با سایر ورقهای فولادی چیست؟
این ورقها دارای مشخصههایی همچون مقاومت در برابر خوردگی خیلی خوب، شکلپذیری مناسب، کیفیت سطحی خوب، قابلیت رنگآمیزی آسان و جوشپذیری مناسب هستند.
3- سطح ورق گالوانیزه مرغوب چگونه است؟
ورقهای گالوانیزه مرغوب دارای سطحی عاری از لکه، شوره و یا خراش هستند و پیوستگی در پوشش آنها وجود دارد.