استاندارد و کاربرد میلگرد A4 یا آج 500

آیا تا به حال در مورد قوی‌ترین نوع میلگرد از لحاظ استحکام و تحمل بار چیزی شنیده‌اید؟ به نظر شما چرا با وجود چنین محصولی، باز هم ساختمان‌هایی می‌سازیم که گاهی از استحکام کافی برخوردار نیستند؟ میلگرد A4 همان محصول قوی و مستحکم است که در دسته میلگردهای سنگین و آجدار قرار می‌گیرد. در این مقاله با بررسی دقیق میلگرد a4 ، با این غول دنیای میلگردها بیشتر آشنا خواهیم شد.

میلگرد A4 چیست ؟

میلگرد A4 نوعی میلگرد آجدار با آج دوکی است که تحت عنوان میلگرد آج مرکب نیز شناخته می‌شود. این آج‌ها به‌صورت الگوی ۷ و ۸ در سرتاسر بدنه میلگرد امتداد یافته‌اند. شاید در حال حاضر این نوع میلگردها به اندازه میلگردهای ساده A1 و میلگردهای آجدار A2 و A3 معروف نباشند اما آینده روشنی برای آن‌ها پیش بینی می‌شود. به منظور آشنایی بیشتر با اینکه میلگرد چیست و انواع آن کدام اند ، به این لینک مراجعه نمایید.

شکل ظاهری میلگرد A4

میلگردهای آجدار با توجه به شکل و حالت آج، به انواع آج مارپیچ، آج جناقی و آج دوکی تقسیم می‌شوند. در این میان، آج دوکی خود ترکیبی از آج مارپیچ و جناقی است و به همین دلیل به آج مرکب نیز معروف است. میلگرد A4 جزو همین دسته از میلگردهای آج مرکب قرار می‌گیرد. الگوهای هفت و هشت تکرارشونده روی این نوع میلگردها در شکل زیر به خوبی نمایان است.

استاندارد میلگرد A4

استاندارد قدیمی روسی، انواع میلگردها را برحسب اینکه آج دارند یا خیر و هم‌چنین، نوع آج آن‌ها، به دسته‌های A1 تا A4 تقسیم می‌کند. اگرچه این نوع استاندارد در بسیاری از کشورها منسوخ شده است، اما در ایران همچنان میلگردها را بر همین اساس به کار می‌برند. طبق این نوع استاندارد، میلگرد A1 از نوع ساده و سبک‌ترین نوع میلگرد است و هرچه شماره گرید بالا می‌رود، بر وزن و پیچیدگی آج میلگرد افزوده می‌شود. میلگرد A4 سنگین‌ترین و محکم‌ترین نوع میلگر آجدار است.

استاندارد میلگرد آجدار در ایران

با وجود اینکه هنوز هم استفاده از استاندارد روسی در ایران رایج است و میلگردها مطابق آن تولید می‌شوند، اما این میلگردها طبق استاندارد ملی ایران نیز طبقه بندی شده‌اند. میلگرد A4 طبق استاندارد ملی ایران به شکل S500 یا S520 معرفی می‌شود. همچنین در اصطلاح عامیانه‌تر، این نوع میلگردها را میلگرد آج 500 یا آج 520 هم می‌گویند. اعداد 500 و 520 در این نوع نام گذاری بر مقدار حداقل استحکام تسلیم میلگرد دلالت دارند.

فرآیند تولید میلگرد آج 500

استفاده از میلگرد A4 نسبت به میلگردهای ساده و دیگر میلگردهای آجدار چندان رایج نیست. این امر به پیچیدگی فرآیند تولید و نیز جدید بودن تکنولوژی ساخت آن باز می‌گردد. چراکه روش اصلی تولید این میلگرد، روش ترمکس است که نسبت به دیگر روش‌ها، روشی جدیدتر به حساب می‌آید.

تولید میلگرد a4 به روش ترمکس بدین صورت است که یک فرآیند ترمودینامیکی در ساخت آن نقش دارد. عبور میلگرد با دمای بالا از یک نازل آب، آن هم با سرعتی بالا و سپس سرد شدن ناگهانی، سبب ایجاد یک لایه مارتنزیت بر روی بدنه میلگرد می‌شود. بدین ترتیب یک میلگرد با سختی و استحکام بالا تولید می‌شود.

به دلیل سختی بیش از حد و ترد و شکننده بودن آن، میلگرد آج 500 در مرحله‌ای دیگر مجدداً حرارت داده می‌شود تا تنش‌های داخلی و تردی آن کاهش یابد. از این مرحله تحت عنوان عملیات تمپر یا بازگشت یاد می‌شود. در انتها نیز علامت اختصاری میلگرد مربوطه که شامل حرف T و بیانگر روش تولید ترمکس است، بر روی آن حک می‌شود. به منظور آشنایی با انواع روش ‌های تولید میلگرد به این لینک مراجعه کنید.

مشخصات میلگرد A4

باتوجه به اینکه میلگرد آج 500 دارای وزن بالاتری نسبت به سایرین است، استحکام و سختی بالاتری را نیز ارائه می‌دهد. همچنین، به دلیل برخورداری از مجموعه خواص مطلوب، استفاده از این نوع میلگرد منجر به کاهش تناژ و تعداد میلگرد مصرفی در سازه می‌شود. درنتیجه، کاهش هزینه‌های اجرایی از مهم‌ترین پیامدهای مثبت استفاده از میگرد A4 است. وجود کربن کمتر در ساختار آن، شکل‌پذیری راحت‌تر و قابلیت جوش‌پذیری مناسب را برای آن به همراه دارد. در جدول زیر، مشخصات انواع میلگردهای تولید داخل ازجمله میلگرد a4 یا S500 قابل رویت است.

کاربرد میلگرد A4

استفاده از میلگردهای آجدار A4 از سال 2003 در سطح جهانی و از سال 1392 در ایران، به دلیل لزوم ساخت سازه‌های مقاوم در برابر زلزله مجاز برشمرده شد. کاربرد اصلی میلگرد آج 500 در ساخت بتن مسلح است؛ چراکه هم از نظر اقتصادی به‌صرفه است و هم آسیب کمتری محیط‌زیست وارد می‌کند. لازم به ذکر است که استفاده از این نوع میلگرد در ساخت قاب‌های چرخشی و دیوارهای برشی اصلاً توصیه نمی‌شود.

ضوابط کاربرد میلگرد A4

برای به کارگیری این نوع میلگرد آجدار، باید که برخی نکات فنی به طور صحیح و اصولی رعایت شوند. ضوابط استفاده از میلگرد آج 500 شامل موارد زیر می‌شود:

• هم خوانی مشخصات میلگرد A4 با مشخصات مندرج در استانداردها
• برخورداری از میزان خمش و قابلیت شکل‌پذیری مطابق با میلگرد A3 با میزان ازدیاد طول حداقل 16 درصد
• وجود حداکثر 5 درصد کرنش در شمش فولادی
• وجود گواهی استاندارد ملی به شماره 3132 حک‌شده بر روی میلگرد

روش تشخیص میلگرد آج 500

روش‌های مختلفی برای شناسایی و تشخیص میلگردها از یکدیگر وجود دارد. توجه به شکل ظاهری، برگه کنترل کیفیت و جدول خواص مکانیکی می‌تواند در این زمینه بسیار مفید فایده واقع شود. براساس شکل ظاهری، میلگرد A4 دارای پیچیده‌ترین نوع آج نسبت به سایر میلگردهای آجدار است. این آج‌ها به شکل مرکب هفت و هشتی بر روی بدنه آن قابل رویت هستند.

برگه آنالیز شیمیایی و کنترل کیفیت دومین راه تشخیص است. در برگه کنترل کیفیت QC، اطلاعاتی از قبیل وزن، استحکام، درصد ازدیاد طول، ترکیب شیمیایی، نوع فولاد به کار رفته در ساخت میلگرد و سایر اطلاعات اینچنینی یافت می‌شود. مقایسه اطلاعات این برگه با مشخصات موجود در استانداردها و مطابقت آن‌ها، نشان از اصالت کالای مورد نظر دارد. به منظور تشخیص انواع میلگرد A2 و A3 از سایرین نیز، تفاوت میلگرد A2 و A3 را مطالعه نمایید.

سؤالات متداول

1- میلگرد A4 چیست؟

میلگرد A4 موسوم به میلگرد آج مرکب، نوعی میلگرد آجدار طبق استاندارد روسی است که از آن تحت عنوان سخت‌ترین نوع میلگرد هم یاد می‌شود.

2- منظور از میلگرد آج 500 چیست؟

استاندارد ملی ایران میلگرد a4 را به‌صورت میلگرد S500 یا همان میلگرد آج 500 معرفی می‌کند.

3- خواص مکانیکی میلگرد A4 چگونه است؟

این میلگرد دارای حداقل استحکام تسلیم برابر 500 یا 520 مگاپاسکال است. استحکام کششی نهایی آن نیز به 650 تا 690 مگاپاسکال می‌رسد.