ورق ضد سایش

سایش از جمله فرایندهای مکانیکی است که توسط کار مکانیکی اتفاق می‌افتد. به دنبال این فرایند دو فلز با سختی های مختلف روی یکدیگر ساییده شده و سبب کنده شدن ذرات موجود در سطح می‌شوند. از آنجا که مواد مورد استفاده برای ساخت تجهیزات در صنایع مختلف، فلزات ‎بوده، امکان رخ دادن سایش در آن بسیار بالا می‎باشد. به همین دلیل استفاده از ورق های ضد سایش در این واقع احساس خواهد شد.

در راستای تامین این نیاز، فولاد سازان ورق‌هایی با خاصیت ضد سایش با نام‌های تجاری ورق ولدوکس و ورق هاردوکس، کرسابرو و دورستات تولید و روانه بازار کرده اند.

عوامل تاثیرگذار در استحکام ورق ضدسایش

ترکیب شیمیایی فولاد مقاوم در برابر سایش یکی از ویژگی‌هایی است که باعث می‌شود در مقایسه با سایر انواع فولاد از سایش مصون بماند. چندین آلیاژ وجود دارد که می‌توان از آنها مقاومت در برابر سایش را افزایش داد. آلیاژهایی مانند کربن ، منگنز ، نیکل ، کروم و بور در نسبت های مختلف به این ورق‌ها اضافه می‌شوند. بنابراین گریدهای مختلف آن دارای خواص مکانیکی و شیمیایی متفاوتی بوده و متناسب با این خواص مورد استفاده قرار می‌گیرند.

کربن اضافه شده به فولاد ضدسایش به فولاد این امکان را می دهد که در هنگام گرم و یا کوئنچ شدن ، ریزساختارهایی را با افزایش سختی تشکیل دهد. کربن نقش مهمی در ساخت ورق ضدسایش ایفا می‌کند، زیرا باعث افزایش سختی و مقاومت آن می شود. اما آلیاژ با محتوای بیش از حد کربن باعث کاهش استحکام کششی و افزایش شکنندگی فولاد شده و آن را مستعد ترک می‌کند.

عناصر دیگری نیز وجود دارد که می تواند به فولاد مقاوم در برابر سایش اضافه شود تا ارزش سختی آن نیز افزایش یابد. کروم و منگنز همچنین به فولادهای مقاوم در برابر سایش اضافه می شوند تا به کاهش اثرات منفی ناشی از سایش کمک کنند.

عملیات حرارتی یکی دیگر از عواملی است که به فولاد در برابر سایش کمک می کند. فولاد مقاوم در برابر سایش باید دارای ریزساختاری باشد که به آن امکان سختی بالایی را می دهد.

اینجا سوال پیش می‌آید که کاربرد ورق هاردوکس و کاربرد ورق ولدوکس برای چه مواردی می‎باشد؟ برای پاسخ به این سوال، لازم است با خواص و تفاوت ورق هاردوکس و ورق ولدوکس آشنا شوید.

ولدوکس و هاردوکس دو برند از انواع برند ورق ضد سایش می‎باشند. هرکدام از این دو ورق با توجه به محدوده استحکام و ترکیب شیمیایی که دارد در کاربردی خاص مورد استفاده قرار میگیرد.

ورق هاردوکس

اولین مساله که برای شناسایی ورق و آلیاژهای مختلف باید درنظر گرفت آنالیز ترکیب شیمیایی آنهاست.  عناصری چون کربن، نیکل، سیلسیم، منگنز، کروم، مولیبدن فسفر، گوگرد و بور از عناصر اصلی موجود در ترکیب ورق هاردوکس است. عناصر مختلف خواص مختلفی به فلزات می‌دهند. عناصر موجود در ترکیب شیمیایی هاردوکس وجود به آن یکنواختی، سختی و قدرت بسیار بالا می دهد.

استفاده از ورق هاردوکس مزایای بسیاری را به همراه دارد. استفاده از این ورق در سازه‌ها سبب کاهش قابل توجهی (حدود 15 درصد) در وزن ساختمان می شود.

از دیگر ویژگی‌های قابل توجه ورق هاردوکس مقاومت بالای آن در دماهای پایین می‎باشد. علاوه بر خصوصیتی مانند سختی ورق هاردوکس، به خصوصیت‌های دیگر آن از جمله قابلیت جوشکاری ، برشکاری ، ماشینکاری و حتی انعطاف پذیری می‌توان اشاره کرد. البته این نکته را در نظر داشته باشید که وجود برخی عوامل روی این ورق باعث ترک خوردگی آن می‌شود. یکی از این عوامل  وجود رسوب روی سطح آن است.

گریدهای ورق هاردوکس

گریدهای ورق هاردوکس شامل  هاردوکس400، هاردوکس 450، هاردوکس 500، هاردوکس 550، هاردوکس 600 و هاردوکس HI Tuf است که سختی‌های متفاوتی دارند. سختی این ورق از 310 تا 640 متغیر است.  

از کاربردهای ورق هاردوکس به شرکت های سنگ و ماسه شرکت های ساخت بیل مکانیکی یا بدنه تانکر می‎توان اشاره کرد.

ورق ولدوکس

ورق ولدوکس نوعی دیگر از ورق ضدسایش بوده که دارای ویژگی های قابل توجهی می‎باشد. این ورق از قابلیت هایی  مانند ماشینکاری ، برش با لیزر ، برش با پلاسما ، خم پذیری ، خمش رول و جوش‌پذیری برخوردار  است. این ورق در ضخامت های 4 تا 130 میلی متر و با استحکام تسلیم بین 700 تا 1300 مگاپاسکال تولید و عرضه می‌شود.  استحکام بالای این ورق باعث می شود بتوان به راحتی با انواع  باریک و سبک آن کارکرد. در واقع خمکاری این ورق، بدون اینکه تأثیر منفی بر ظرفیت تحمل بار آن داشته باشد، اتفاق می افتد.

گریدهای ورق ولدوکس شامل ولدوکس 700، 900 و 950 می‌باشد. یکی از انواع رایج ورق ولدوکس، ورق ولدوکس 700 بوده که استحکام کششس آن بین 780 - 930 می‌باشد. ترکیب شیمیایی ورق ولدوکس شامل عناصری مانندکربن، سیلیسیوم، منگنز، فسفر، گوگرد، بور، نیوبیوم، کروم، وانادیوم، مس، تیتانیوم، مولیبدن ونیکل می‎باشد.