انواع گریدهای ورق روغنی

اگر به دنبال یک ورق فولادی با استحکام بالا و سطح تمام شده باکیفیت هستید، ورق روغنی یک گزینه بسیارخوب است. تولید انواع گریدهای ورق روغنی به روش نورد سرد و بدون اعمال درجه حرارت بالا بر آنها، خواص مطلوبی را برای این دسته از ورق‌های فولادی به ارمغان می‌آورد. قیمت ورق روغنی نیز تحت تأثیر روش تولید و خواص برتر آن، نسبت به ورق نور گرم یا همان ورق سیاه، گران‌تر است. در ادامه به بررسی انواع گریدهای ورق روغنی و مقایسه آنها با یکدیگر می‌پردازیم.

گریدهای ورق روغنی

انواع ورق روغنی بر اساس کیفیت و مقدار استحکام به دسته‌های مختلفی تقسیم می‌شوند. این دسته بندی‌ها مطابق با استاندارد DIN، تحت عنوان عبارت St معرفی می‌شوند که بر کلمه Stahl دلالت دارد. این واژه در زبان آلمانی به معنای فولاد است. از آنجایی که این نوع ورق‌ها در دسته ورق‌های فولادی ساختمانی قرار می‌گیرند، اینطور تصور می‌شود که عبارت St مخفف عبارت Structural steel و به معنای فولاد سازه‌ای است.

مهم‌ ترین گریدهای ورق روغنی شامل موارد زیر می‌شوند:

• ورق روغنی st12
• ورق روغنی st13
• ورق روغنی st14
• ورق روغنی st16
• ورق روغنی EK2
• ورق روغنی QSTE

مهم ‌ترین گریدهای ورق روغنی

در بین گریدهای یاد شده در بالا، برخی از آنها در صنایع کاربرد و اهمیت بیشتری دارند. در ادامه با در نظر گرفتن پارامترهایی همچون خواص مکانیکی، ترکیب شیمیایی و کیفیت سطحی ورق‌های روغنی، به مقایسه آن‌ها می‌پردازیم.

ورق روغنی st12

ورق روغنی گرید st12، مهم‌ترین نوع ورق روغنی است که نام قدیمی آن St02 بوده است. گرید St121 دارای حداقل استحکام کششی 270 تا 410 مگاپاسکال و حداقل استحکام تسلیم 280 مگاپاسکال را داراست. ضمن اینکه، مقدار تغییر طول یا همان قابلیت کششی این ورق نیز ماکزیمم 28 درصد در دقیقه است. از دیگر مشخصه‌های ورق st12 می‌توان به سطح صاف، روغنی و پرداخت کاری شده اشاره کرد که منجر به بالاتر بودن استحکام آن حتی از ورق سیاه می‌شود. تفاوت ورق روغنی و ورق سیاه را در این لینک بخوانید.

برخورداری از استحکام بالا و در مقابل آن، تغییر طول کم، سبب شده تا این گرید از ورق روغنی را ورق روغنی "معمولی" بنامند که مقدار قابلیت کششی کمی دارد، به گونه‌ای که در بین تمام گریدهای موجود، کمترین است. ازجمله دلایل برخورداری این نوع ورق از چنین خواص مطلوبی، می‌توان به مقدار بیشتر عناصر آلیاژی به کار رفته در ساختار آن اشاره کرد. وجود کربن بیشتر در ورق St12، دلیل استحکام بالاتر آن نسبت به سایرین است.

ورق روغنی st13

گرید ST13 در بین ورق‌های روغنی به نوع "نیمه کششی" معروف است. علت آن برخورداری از 34 درصد تغییر طول در هنگام اعمال بار کششی است که نسبت به ورق ST12 بیشتر است. این امر ناشی از وجود عناصر آلیاژی کمتر نسبت به گرید St12 است. وجود عناصر آلیاژی کمتر، سبب کاهش استحکام کششی و درنتیجه افزایش درصد ازدیاد طول می‌شود که همان قابلیت کششی ماده است. نام قدیمی این گرید St03 بوده است.

ورق روغنی st14

پس از دو گرید یاد شده، این گرید از ورق‌های روغنی بیشترین میزان تغییر طول را در اثر اعمال بار کششی از خود نشان می‌دهد. به همین دلیل، به ورق روغنی "فوق کششی" معروف است که حداکثر 38 درصد قابلیت کششی دارد. ورق روغنی گرید St14 نسبت به St12 و St13 از استحکام کششی و نیز مقدار عناصر آلیاژی کمتری برخوردار است. نام قدیمی ورق روغنی گرید St14، St04 بوده است.

استاندارد گریدهای ورق روغنی

انواع ورق‌های روغنی مطابق با استانداردهای مطرحی همچون DIN، EN، ISO و... طبقه بندی می‌شوند. این استانداردها الزامات طراحی و ساخت، کیفیت سطحی، خواص مکانیکی، ترکیب شیمیایی و سایر مشخصه‌های ورق‌های روغنی را مشخص می‌کنند. جدول زیر، گریدهای ورق روغنی را در استانداردهای مختلف نشان می‌دهد.

خواص انواع ورق روغنی

جدول خواص مکانیکی انواع ورق روغنی شامل گریدهای مهم این ورق در زیر نشان داده شده است.

آنالیز شیمیایی انواع ورق روغنی

جدول آنالیز شیمیایی انواع ورق روغنی به شرح زیر است:

کاربرد گریدهای ورق روغنی

ورق‌های روغنی هم ظاهر و سطح تمام شده بسیارخوب و هم استحکام و قابلیت شکل دهی مناسبی دارند. از این رو، در طیف وسیعی از کاربردها قابل استفاده هستند. ورق‌های گرید St12 به دلیل استحکام بالاتر اغلب برای ساخت کشتی، خودرو، پل، کانتینر، مخازن ذخیره و مخازن تحت فشار و... به کار برده می‌شوند.

انواع ورق‌های گرید St13 در سازه‌های صنعتی مورد نیاز به پرسکاری با عمق کم، ساخت لوازم خانگی و ساخت قطعات اتومبیل کاربرد دارند. در مقابل، ورق‌های St14 در سازه‌های صنعتی با نیاز به پرسکاری عمق زیاد کاربرد دارند. به دلیل قابلیت کششی بسیارخوب این گرید، صنایع خودروسازی اغلب از آن استفاده می‌کنند.

بهترین گرید ورق رنگی کدام است؟

تا به اینجا، مهم‌ترین و پرکاربردترین انواع ورق رنگی را بررسی کردیم. اما در بین این موارد، کدام یک بهتر است؟ پاسخ این سؤال به نوع کاربرد و خواصی که مصرف کننده از ورق روغنی انتظار دارد باز می‌گردد. در واقع، اگر نیاز به ورق روغنی با استحکام بالا دارید، باید که نوع St12 را انتخاب کنید.

از طرفی، برای کاربردهایی که نیاز به قابلیت شکل دهی بهتر دارند، ورق‌های St14 مناسب‌تر هستند. هر سه گرید یاد شده نیز قابلیت جوشکاری مناسبی دارند. بناباین، برای انتخاب گرید مناسب، توجه به کاربرد موردنظر تعیین کننده است.

جمع بندی

انواع گریدهای ورق روغنی در کاربردهایی همچون ساخت خودرو، کشتی سازی، ساخت لوازم خانگی و... مورد استفاده قرار می‌گیرند. مهم‌ترین این گریدها شامل ورق‌های St12، St13 و St14 هستند. افزایش شماره از 12 به 14 به این معناست که ورق موردنظر قابلیت تغییر طول بیشتری خواهد داشت و هر چه این عدد کمتر باشد، استحکام آن بالاتر است.