مقایسه و بررسی تفاوت های ورق گالوانیزه و ورق استیل
دسترسی سریع به محتوای مقاله
فولاد کربنی ساده در بیشتر محیط‌ها اگر محافظت نشود، به‌راحتی زنگ می‌زند. راه‌های زیادی برای جلوگیری از خوردگی این مواد وجود دارد. دو راه‌حل محبوب استفاده از فولاد ضد زنگ یا فولاد گالوانیزه است. درحالی‌که هر دو فولاد در برابر زنگ‌زدگی و خوردگی مقاومت می‌کنند، تفاوت‌های مهمی بین آن‌ها وجود دارد که باید درک شود.
مشتریان اغلب می‌خواهند بدانند که ورق گالوانیزه بهتر است یا استیل؟ قیمت ورق گالوانیزه گران‌تر است یا ورق استیل؟ کدام‌یک در برابر عناصر محیطی و خوردگی بهتر مقاومت می‌کند؟ واقعیت ساده این است که هیچ‌کدام از این دو نمی‌توانند برای تمام کاربردها یکسان عمل کنند. در اینجا برخی اصول اولیه در مورد تفاوت ورق گالوانیزه و استیل عنوان می‌شود که می‌توانید از آن‌ها برای انتخاب بهینه بین این دو ورق در مصارف خود استفاده کنید.
تفاوت های ورق گالوانیزه و استیل
شباهت و نزدیکی در برخی خواص و کاربردها منجر به سردرگمی مشتریان برای انتخاب بین ورق استیل و گالوانیزه می‌شود. برای اینکه تشخیص دهید کدام‌یک از این دو برای پروژه شما مناسب‌تر است، باید با تفاوت آن‌ها آشنا شوید. به‌منظور بررسی تفاوت‌های ورق گالوانیزه و ورق استیل نیز لازم است ابتدا با این مفاهیم به‌خوبی آشنا شویم.
آشنایی با ورق گالوانیزه
ورق گالوانیزه محصولی پایه فولادی و حاوی پوشش گالوانیزه از جنس فلز روی (Zn) است که به روش‌های غوطه‌وری گرم و آبکاری الکتریکی تولید می‌شود. این محصول به دلیل ویژگی سطحی منحصربه‌فرد، یعنی وجود اسپنگل روی سطح آن، به‌خوبی از دیگر ورق‌های فولادی قابل‌تمایز است. ورق‌های گالوانیزه به دلیل مقرون‌به‌صرفه بودن و برخورداری از خواص تقویت‌شده نسبت به ورق‌های فولادی معمولی بسیار مورد توجه قرار دارند.
آشنایی با ورق استیل
ورق استیل نیز مشابه ورق گالوانیزه برای مصارف مقاوم به خوردگی مورد استفاده قرار می‌گیرد اما تفاوت‌های اساسی در خواص، روش تولید و کاربرد نسبت به ورق گالوانیزه دارد. ورق‌های استیل حاوی حداقل 10.5 درصد کروم در ترکیب شیمیایی خود هستند و به همین سبب مقاومت به زنگ‌زدگی آن‌ها بسیار مطلوب است. ضمن اینکه، برخورداری از نیکل، مولیبدن و... سبب افزایش مقاومت دما بالا، استحکام، قابلیت فرم پذیری و... شده است. ورق‌های استیل در مقایسه با ورق‌های گالوانیزه دارای سطح درخشان و صیقلی‌تری هستند.
مقایسه ورق استیل و ورق گالوانیزه از خواص تا کاربرد
خواص و کارایی تقریباً مشابه ورق‌های استیل و گالوانیزه می‌تواند منجر به سردرگمی کاربران شود. مثلاً اینکه بگوییم برای استفاده در ساخت اجزای خودرو، ورق گالوانیزه خودرویی بهتر است یا ورق استیل، به جزئیات خواص موردنیاز، دوام و پایداری و نیز مقدار بودجه بستگی دارد. در همین راستا به مقایسه و بررسی فرق ورق استیل و ورق گالوانیزه می‌پردازیم.
مقاومت به خوردگی ورق گالوانیزه بهتر است یا استیل؟
با اینکه هر دو نوع ورق‌های گالوانیزه و استیل برای کاربردهای مقاوم به خوردگی مناسب‌اند، اما میزان تحمل آن‌ها در برابر محیط‌های مختلف متفاوت است. ورق‌های گالوانیزه برخلاف ورق‌های استیل فاقد خاصیت ذاتی مقاوم به خوردگی هستند و این خاصیت در آن‌ها با از بین رفتن لایه گالوانیزه (پوشش روی) از بین می‌رود. وجود عناصر کروم، نیکل و کبالت عامل اصلی مقاومت ورق‌های استیل در برابر خوردگی و اکسیداسیون دما بالا است اما ورق‌های گالوانیزه تنها حاوی یک لایه نازک عنصر روی هستند. در مجموع، ورق استیل مقاومت به خوردگی بسیار بهتری را نسبت به ورق‌های گالوانیزه ارائه می‌کند. اما بنا به دلایلی که در ادامه گفته می‌شود، نمی‌توان در تمام کاربردها از ورق استیل استفاده کرد.
استحکام ورق استیل بیشتر است یا گالوانیزه؟
در رابطه با تفاوت استحکام ورق گالوانیزه و استیل باید به این نکته اشاره کرد که استحکام ورق گالوانیزه تنها از استحکام ورق فولادی زیرین تأثیر می‌پذیرد و پوشش گالوانیزه در تعیین استحکام نهایی ورق نقش چندانی ندارد. به‌طورکلی، می‌توان گفت که ورق فولادی ضد زنگ نسبت به ورق گالوانیزه مستحکم‌تر است. البته این امر ممکن است در گریدهای مختلف از آن‌ها متفاوت باشد. استحکام کششی ورق‌های استیل بین 515 تا 1300 مگا پاسکال و برای ورق‌های گالوانیزه بین 400 الی 840 مگا پاسکال متغیر است.
ورق استیل سنگین‌تر است یا ورق گالوانیزه؟
در بیشتر موارد، فولاد ضد زنگ و فولاد گالوانیزه وزن بسیار مشابهی دارند. البته تفاوت بسیار اندکی در وزن آن‌ها بسته به آلیاژهای مورد استفاده در گرید فولاد ضد زنگ و ضخامت پوشش روی در محصول فولاد گالوانیزه وجود دارد اما آن‌قدری نیست که قابل‌ملاحظه باشد.
ورق گالوانیزه شکل پذیرتر است یا استیل؟
فولاد گالوانیزه همان چکش‌خواری فولاد زیرین مورداستفاده را ارائه میدهد. این بدان معناست که در بیشتر موارد، شکل‌پذیری بیشتری نسبت به فرم‌های فولادی ضد زنگ با شکل مشابه دارد. اگر باید از فولاد ضد زنگ استفاده کنید و می‌خواهید چکش‌خواری بیشتری داشته باشید، اما مطمئن نیستید که چگونه گرید فولاد ضد زنگ را انتخاب کنید، گریدهای آستنیتی را در نظر بگیرید. گریدهای آستنیتی حاوی مقادیر بالاتری از نیکل هستند و برای ساخت قطعات بزرگ‌تر مانند سینک‌ها و مخازن، شکل پذیری بهتری ارائه می‌دهند.
کدام حرارت را بهتر منتقل می‌کند؟
هر دو فولاد ضد زنگ و فولاد گالوانیزه باید گرما را به روشی نسبتاً مشابه هدایت کنند. بااین‌حال، در مورد فولاد گالوانیزه، باید دمای ذوب روی را در نظر داشته باشید. درحالی‌که روی مذاب غیر سمی است، حرارت دادن فولاد گالوانیزه بیش از نقطه ذوب روی می‌تواند خطر سوختگی ایجاد کند زیرا پوشش روی ذوب شده و از فولاد زیرین جدا می‌شود. در سطح ساختاری، هر دو نوع فولاد باید تحمل حرارت عالی را برای استفاده در مناطق با گرمای بالا ایجاد کنند.
جوشکاری ورق استیل سخت‌تر است یا گالوانیزه؟
هر دو ورق استیل و گالوانیزه از قابلیت جوشکاری مناسبی برخوردارند. بااین‌حال، هر دو دارای ملاحظات منحصربه‌فردی هستند. جوشکاری ورق گالوانیزه می‌تواند لایه غیرفعال را تخریب کرده و شکنندگی ایجاد کند. این امر می‌تواند منجر به کاهش مقاومت در برابر خوردگی یا به خطر افتادن یکپارچگی ساختاری قطعات گالوانیزه موردنظر شود. برای این منظور لازم است ابتدا پوشش روی از سطح ورق حذف شود و پس از تکمیل فرآیند جوشکاری، ورق مجدداً گالوانیزه شود. اما ورق‌های استیل می‌توانند با روش‌های مخصوص و الکترودهای مناسب به‌خوبی جوش داده شوند. بااین‌حال، نیاز به اپراتور ماهر دارند.
آیا ورق‌های استیل و گالوانیزه مغناطیسی هستند؟
در بین ورق‌های استیل، گریدهای فریتی از نوع مغناطیسی و گریدهای آستنیتی غیرمغناطیسی‌اند. اما ورق‌های گالوانیزه به دلیل اینکه زیرلایه فولاد ساده کربنی دارند و پوشش روی در آن‌ها ضخامت بسیار کمی دارد، خاصیت مغناطیسی مناسبی دارند. به عبارتی، پوشش گالوانیزه تداخلی در مغناطیسی بودن ورق زیرین ایجاد نمی‌کند.
برای صنایع غذایی ورق گالوانیزه بهتر است یا استیل؟
هر دو فلز استفاده ایمن و موثری در اکثر محیط‌های خدمات غذایی ارائه می‌دهند. فولاد گالوانیزه یک گزینه بسیار محبوب برای ساخت قفسه برای خنک‌کننده‌ها است. همچنین ظاهری منحصربه‌فرد برای عناصر تزئینی ایجاد می‌کند. بااین‌حال، باید مراقب باشید که از تماس غذاهای بسیار اسیدی با فولاد گالوانیزه اجتناب کنید، زیرا آن‌ها می‌توانند لایه روی را به‌طور جدی تخریب کنند. در مقابل، فولاد ضد زنگ واکنش‌پذیری کمتری دارد، بنابراین اگر به دنبال گزینه‌ای همه‌کاره‌تر هستید، ورق استیل بهترین گزینه است. همچنین این ماده بسیار درخشان و شفاف است و الزامات تمیزکاری و نگهداری کمتری را می‌طلبد.
برای صنعت پزشکی ورق استیل بهتر است یا گالوانیزه؟
تقریباً در همه موارد، ورق استیل بر ورق گالوانیزه در محیط پزشکی چیره می‌شود. در مصارف پزشکی، مانند تجهیزات، ابزار و نیازمند عملکرد طولانی‌مدت و تمیز کردن آسان سطوح است. چه در مورد چاقوی جراحی صحبت کنید چه سطوح تجهیزات بیمارستان، احتمالاً تقریباً در همه‌جا شاهد استفاده از ضد زنگ خواهید بود. احتمال ایجاد خراش در پوشش گالوانیزه و الزامات نگهداری و تمیزکاری سخت‌تر آن موجب استفاده از ورق استیل در این زمینه شده است.
تفاوت قیمت ورق استیل و ورق گالوانیزه
درحالی‌که تفاوت قیمت دقیق به شرایط بازار بستگی دارد، ورق استیل تقریباً همیشه گران‌تر از ورق گالوانیزه است. مقرون‌به‌صرفه بودن یکی از بزرگ‌ترین دلایل انتخاب فولاد گالوانیزه نسبت به فولاد ضد زنگ است. هنگامی‌که استفاده طولانی‌مدت حیاتی نیست، یا اجزاء تحت سایش، تنش و خوردگی شدید قرار ندارند، ورق گالوانیزه از بسیاری جهات جایگزین مناسبی برای ورق استیل است. ضمن اینکه، هر دو فلز قابل بازیافت هستند.
مقایسه کاربردهای ورق گالوانیزه و استیل
تطبیق‌پذیری، دوام و تمیز کردن و نگهداری آسان فولاد ضد زنگ آن را برای بسیاری از مصارف ایدئال می‌کند. صنایع رایجی که ممکن است به‌طور منظم ضد زنگ را در آن‌ها پیدا کنید عبارت‌اند از:
- صنایع هوافضا، دریایی و خودروسازی
- صنایع نفت و گاز
- ساخت تجهیزات کشاورزی
- ساخت‌وسازهای عمرانی و صنعتی
- ساخت مقاطع استیل ازجمله لوله، پروفیل، نبشی و ناودانی
- صنایع غذایی و پزشکی
- ساخت لوازم‌خانگی
- صنایع خودروسازی
- ساخت بدنه تجهیزات گرمایشی و سرمایشی
- ساخت تجهیزات کشاورزی
- ساخت مقاطع گالوانیزه ازجمله لوله، پروفیل، نبشی و ناودانی
ورق گالوانیزه بهتر است یا ورق استیل؟
درنهایت، باید گفت که مانند اکثر انتخاب‌های فلزی، ورق استیل یا ورق گالوانیزه به‌طور کامل برای همه کاربردها بهترین نیستند. برخی تفاوت‌ها آن‌ها را کم‌وبیش برای استفاده‌های مختلف مناسب می‌کند. مقاومت در برابر خوردگی برجسته، تعمیر و نگهداری آسان و استحکام برتر فولاد ضد زنگ آن را به انتخابی ایده آل در طیف وسیعی از موقعیت‌ها تبدیل کرده است. بااین‌حال، اگر استحکام و مقاومت در برابر خوردگی بالا موردنیاز نباشد، احتمالاً استفاده از ورق گالوانیزه را ترجیح خواهید داد. بنابراین وقتی صحبت از کارایی به میان می‌آید، تحقیق کامل درباره نیازهایتان بسیار مهم است. اگر مطمئن نیستید از کجا شروع کنید، به این نکات توجه کنید:
- فولاد ضد زنگ تقریباً همیشه از فولاد گالوانیزه استحکام بیشتری دارد. بنابراین اگر عناصر ساختاری درگیر باشند، ورق استیل احتمالاً گزینه بهتری خواهد بود.
- فولاد ضد زنگ مقاومت در برابر خوردگی بسیار بهتری نسبت به فولاد گالوانیزه دارد (به‌ویژه در محیط‌های دریایی).
- درحالی‌که هر دو فولاد ضد زنگ و فولاد گالوانیزه ازنظر استحکام ساختاری تحمل حرارت قابل‌مقایسه‌ای را ارائه می‌دهند، باید مراقب باشید که از ذوب شدن پوشش روی در قطعات و اجزای گالوانیزه خودداری کنید.
- جوشکاری فولاد ضد زنگ ایمن‌تر و قابل‌دسترس‌تر از جوشکاری فولاد گالوانیزه است، زیرا دود اکسید روی در ورق گالوانیزه می‌تواند شرایط خطرناکی ایجاد کند و روی مذاب می‌تواند به اجزای مجاور آسیب برساند.
- فولاد گالوانیزه اغلب انعطاف‌پذیرتر از فولاد ضد زنگ است، اگرچه این بستگی به گریدهای دقیق فولاد مورداستفاده دارد.
- فولاد گالوانیزه تقریباً همیشه قیمت پایین‌تری نسبت به فولاد ضد زنگ دارد. هنگامی‌که هزینه مهم‌ترین عامل است، فولاد گالوانیزه راه‌حلی مقرون‌به‌صرفه است. اگر عمر سرویس بزرگ‌ترین نگرانی باشد، ورق استیل احتمالاً در طولانی‌مدت عملکرد بهتری از ورق گالوانیزه خواهد داشت.
سؤالات متداول
1- برای ساخت مقاطع ساختمانی ورق استیل بهتر است یا ورق گالوانیزه؟
با اینکه ورق استیل خواص نهایی بهتری ارائه میدهد اما برای کاربردهای ساختمانی استفاده از ورق گالوانیزه صرفه اقتصادی بیشتری دارد.
2- آیا می‌توان ورق استیل را به ورق گالوانیزه جوش داد؟
بله، اما ابتدا باید پوشش گالوانیزه حذف شده و فرآیند جوشکاری انجام شود و مجدداً محل جوش گالوانیزه شود.
3- ورق استیل بهتر است یا ورق گالوانیزه؟
انتخاب بین این دو باید بر اساس کاربرد، خواص موردنیاز، میزان بودجه، میزان خورندگی محیط و... انجام شود و نمی‌توان گفت کدام‌یک از تمام جنبه‌ها بر دیگری برتری دارد.